ENEZ MEKTUBU - Ulaş Demiray
Dardanel Fabrikası’nın yine yıllar sonra açılıp üretime geçeceği haberi hiç kuşkusuz Enez ve köylerinde olumlu bir hava, hatta bir sevinç yarattı. Henüz ne zaman açılacağı, ne zaman üretime başlayacağı bilinmese de DARDANEL ya da ilk ismi ile SEMKUR, olumlu ya da olumsuz yönleriyle Enez için önemli bir ekonomik ve yaşanmış bir model. Önceleri salça işliyordu. Öylesine kaliteliydi ki iç pazarda oyalanmadan doğrudan ihraç edilebilir bir üründü. Yunanistan AB’ye tam üye olunca bu macera sona erdi.
1970’li yıllardaki gençlerin hemen hepsinin anılarında yaşanmış SEMKUR anıları mutlaka vardır…
***
Anlaşılıyor ki artık üretim domates üzerine değil, ton balığı üretimine dönük olarak yapılacak. 3-4 yıl önce böyle bir deneme yapılmış ama sonuçta yine bilemediğimiz nedenlerle sürdürülememişti. O zamanki Belediye yönetimi ile, yani Abdullah Bostancı ile yapılan görüşmelerde anlaşma sağlanamadığı ve bu nedenle bu girişimin sürdürülemediği söylentileri ortalıkta dolaşmıştı. Şimdi bu yeniden dönüş aşamasında mevcut Başkan Özkan Günenç ile görüşülmüş ve anlaşma sağlanmış olmalı ki böyle geniş bir açıklama yapılabiliyor.
***
Hiç kimse “Ulaş Demiray yine her şeye muhalif” diye kısır yaklaşımlarda bulunmasın. Herkesin her şeyi hemen alkışlamak, sahiplenmek çabasında olduğu populist ortamlarda olaylara muhalif bir pencereden de bakmanın yararları yok mu? Elbette bu girişimin bugünden bilinmesi ve bugün düşünülmesi, konuşulması gereken yönleri var. Yarınlar çok geç olabilir. O nedenle heyecana kapılmadan, soğukkanlılıkla davranıp düşünmeli, tartışılmalı, öyle karar vermelidir. Bu toplumsal karara göre hem halk hem yöneticiler olarak ona göre davranmalıyız.
***
Şahsi fikrimi sorarsanız ben Enez’deki turizm potansiyelinin tüm Enez halkına rahatça yetecek, onları refah içinde yaşatacak büyüklükte olduğuna inanıyorum. Enez’de turizm hareketi hızla çarpık bir yolda yürüyerek, önemli kayıplar vermesine rağmen hala dönülebilecek bir noktada olduğumuzu düşünüyorum. O nedenle Enez’in ekonomik tercihini Turizm’den yana kullanması gerektiğine inanıyorum... Turizmin ana amaç olduğu yerde fabrika olmaz. Turizm bacasız fabrikadır. Hem sanayi, hem bacalı fabrika, hem de turizm olmaz..
***
Bu yeni DARDANEL girişimi yine de eğer geçen dönemdeki gibi bacasız, emek yoğun bir işletme olacaksa bu açılışa karşı gelinmeyebilir. Ama öncelikle Bostancı döneminde öyle bir görüşme olup olmadığını, oldu ise niçin anlaşma sağlanamadığını da bilmek gerekir. Kulağımıza geldiği kadarı ile fabrika atıklarının Enez kanalizasyon şebekesine bağlanması ile ilgili bir konu ise bunun neden gerçekleşmediğini Sayın Bostancı’nın açıklaması sorumlu bir davranış olacaktır. Eğer bu bağlantı, fabrikanın kanalizasyon yükünü taşıyamayacaksa dün de yanlıştı, bugün de çok büyük bir yanlış. Ya da bir paylaşımcının sözünü ettiği gibi bu firmanın Çanakkale’den uzaklaşmasının nedeni şehre yaydığı çirkin koku ise, ya da yine bacalı bir sistemle hava kirliliğine neden olacaksa alkışlamak yerine kapıları ardına kadar kapatmanın doğru olacağını düşünüyorum. SEMKUR döneminde kanala dökülen çürük ve artıkların gölleri nasıl kirlettiğini ve nasıl iğrenç bir koku yaydığını o dönemde yaşayanlar bilirler.
***
Enezliler fabrika sevdasından uzak durmalıdırlar. Doğanın bize turizm için verdiği imkân ve zenginlikleri göremeyip fabrikalara umut bağlamak Enezlilerin düşünce sistemine ters olmalıdır. Enez yerel yönetimi meclisteki birkaç hazır parmağa aldırmadan bu olayı STK’lar, Odalar ve kurulup da bugüne kadar hiçbir işlevine tanık olmamamıza rağmen Enez danışma Platformu’nda tartışmadan işin Oldu/Bitti’ye getirilmesine yol açmamalıdır.
Fabrika, baca, beton, TOKİ… Bunlar Enez için zararlı önerilerdir. Uzak durmak şarttır.
