Enez’de kurulu STK’larla yaptığımız söyleşilerin altıncısının konuğu Enez DOĞA DER Başkanı Ulaş Demiray. Kendisiyle Enez’in Doğa ve çevre sorunları ile sokak hayvanlarına yönelik konuları konuştuk.
Söyleşide İE- İsmet Esengin, UD- Ulaş Demiray kısaltmalarıdır.
İE- Derneğiniz kaç yılında kuruldu? Tam adı nedir?
UD- Derneğimiz 2014 yılında Enez Doğa, Çevre ve Sokak Hayvanlarını Koruma Derneği olarak kuruldu.
İE- Derneğinizin amacı ve işlevi hakkında bilgi verir misiniz?
UD- Adımızdan da anlaşılacağı üzere genelde ülkemizi özelde Enez’i ilgilendiren doğa ve çevre sorunları ile Enez’de yoğun yaşanan sokak hayvanları sorunları hakkında farkındalık yaratmak, sorunları irdelemek ve çözüm önerilerinde bulunarak yerel ve ulusal mercileri harekete geçirmektir.
İE- Enez’in doğa ve çevre sorunları hakkında bilgi verebilir misiniz?
UD- Enez tarihi, kültürel zenginlikleri yanında denizi, gölleri, akarsuları, ormanları ile doğa harikası bir ilçemiz. Ancak bu zenginliği hem hor kullanıyoruz hem de tüketmek için türlü yanlışlar yapıyoruz. Bu özellikleri ile kışın 4500-5000 olan nüfusu yazlıkçıların gelmesi ile 50 binleri bulmaktadır. Burada da çevre kirliliği sorunu ön plana çıkmaktadır. Özellikle günübirlikçilerin, kamp kuranların ve bazı duyarsız sitelerin, bıraktığı çöpler ve poşetler, sahili kullananların çöplerini gelişigüzel atmalarının yarattığı kirlilik, inşaat molozlarının ormana dökülmesi temel sorunlar. Bir de geçmişten gelen orman kenarında oluşmuş çöplük var ki Enez’in yüz karası. Öncelikle ciddi bir temizlik projesine ve sonrasında da kirletmemeye yönelik ciddi politikalara ve uygulamalara ihtiyacımız var. Bunun yanında Ergene’nin kirliliği Meriç nehrine taşınmakta, bu da çevre ve sağlık için tehdit oluşturmaktadır. Göllerimizin alüvyonlarla dolması neticesinde elden gitmekte ve acil çözüm bekleyen bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çeltiklerin hem Gala gölünün suyunu kullanmaları ve kullandıkları kimyasal ilaçlar ile gölü kirletmeleri hem de yasa dışı olarak yakılan anızlar kuş cenneti olan alanı tahrip etmekte ve Enez’in en önemli simgelerinden yılan balığının varlığını tehdit etmektedir. Saros körfezinde de trollerin kontrolsüz avlanmaları sonucunda denizimizde de balık miktarı ve çeşitliliği oldukça azalmıştır.
İE- Sokak hayvanları ile ilgili sorunlar ve öngördüğünüz çözümler neler?
UD- Enez’de özellikle de sahilde sokak hayvanları (ki burada sokak köpekleri ön plana çıkıyor) popülasyonu oldukça fazla. Hevesle sahiplenilip sonrasında sokağa terk edilen köpekler, üremenin engellenememesi, nasıl olsa Enez’de bakarlar diye köylerden de yeni doğmuş yavruların Enez’e bırakılması, düzenli ve etkin kısırlaştırma yapılamaması hem sorunun kaynağı hem de gün geçtikçe sorunu ağırlaştıran unsurlar. Sokak köpeği kavramını katliamlar ile sonlandırmaya çalışmak yerine kabullenip kontrol altına almak çözüm için birinci adımdır. Hayvan severliği gösterişten kurtarıp bu sorunda gerçek paydaş olma da çözümü kolaylaştıracaktır. Bakılamayacak hayvanın sahiplenilmemesi gerekmektedir. Sonrasında düzenli kısırlaştırmalar sorunu yönetilebilir hale getirecektir.
İE- Bu konuda yerel yönetimden ve devlet kurumlarından beklentileriniz neler?
UD- Sokak hayvanları sorunu aslında ülkemizin genel bir sorunu. Yerelde sorun belediyelerin olanaklarını aşmaktadır. Önceden belediye bütçelerine köpek zehiri için kaynak konulurdu. Geldiğimiz noktada şu anki belediye başkanımızın ve kaymakamlığın ilgisi oldukça olumlu. Beklentilere gelince sahilde arıtmanın yanında (barınak değil) bir rehabilitasyon merkezi kurulmalı. Devletin desteği ile düzenli veterinerlik hizmeti ve kısırlaştırma uygulanmalı. Sahipli, sahipsiz tüm köpek popülasyonu kayıt altına alınıp sokağa bırakmaların önüne geçilmeye çalışılmalıdır. Şu an köpek mamalarında %18 KDV uygulanmaktadır. Bu da temel gıda maddesi işlemi görmelidir. Bu arada ekonomik değeri olmayan deniz ürünlerinden köpek maması üretme konusu da Enez için bir fırsat olabilir. Türkiye çapında tüm vatandaşlarımıza doğa ve hayvan sevgisini aşılamak zorundayız . Bu da eğitimle olur. Şimdi başlasak sonuç almak on yıl süreceği için kaybedecek vaktimiz yok.
İE- Sokak hayvanları sorununa halkın yaklaşımı nasıl?
UD- Yerli halkın köpek besleme gibi bir alışkanlığı pek yok. Hem mama sağlama, hem de besleme ve sahiplenme konusunda sınırlı sayıda da olsa duyarlı vatandaşlarımızdan destek almaya çalışıyoruz. Kış ayları mama yönünden çok sıkıntılı geçiyor. Özellikle kış aylarında mama desteği gerekiyor. Gençler bu soruna daha fazla sahip çıkıyorlar.
İE- Enez’de diğer STK’lar ile ilişkileriniz nasıl?
UD- Enez’de Kartopu Enez Gönüllüleri Derneği ve Doğa Der olanaklarına göre ileri düzeyde işler gerçekleştirmekte. Zaten tabanları da aynı. Bizim üyelerimizin yarısı ortak üye konumunda. Geçtiğimiz yıllarda Enez’in ekonomik, turizm, balıkçılık, doğa ve çevre, tarih ve külrürel, eğitim sorunlarına yönelik ayrı ayrı toplantılar ve konferanslar düzenlendi. Bunlar Enez İçin önemli adımlardı. Şu an Avcılık ve Atıcılık Sporları Derneği de daha çok atıcılık sporunu öne çıkararak olumlu işler yapıyor. Doğanın bir anlamda bekçisi olarak bu dernek önemli bir rol oynayabilir. Diğer STK’larla da ilişkiler iyi düzeyde.
İE- Enez’in tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerini korumak, daha iyi değerlendirmek ve geleceğe taşımak için neler yapılmalıdır.
UD- Her şeyden önce Enez’in kırmızı çizgileri belirlenmelidir. Enez’in sorunları STK’ların da dahil olduğu ortak bir platformda ortak akıl ile ele alınmalıdır. Bu konuda Citta Slow (Sakin Şehir) kriterleri referans olarak alınabilir. Üniversitelerle işbirliği geliştirilmeli ve Enez’e değer katacak ortak projeler üretilmelidir.
İE- İlave etmek istediğiniz başka konular var mı?
UD- Enez’in temel sorunlarına ve STK’lara yönelik bu yazı dizisi için çok teşekkür ederiz.
Enez’e değer katan STK’lara yönelik yazı dizimizin yedincisinde Enez Eğitim ve Dayanışma Derneği Başkanı Olcay Demir konuğumuz olacak. Sağlıkla kalın.
