Keşan’da an itibarı ile yerel seçimleri 23 oy farkla Cumhur ittifakının AKP’li adayı Mustafa Helvacıoğlu kazanmış gözüküyor. Seçimlere itiraz süreci sürmekte olup ilçe ve il seçim kurullarında reddedilen CHP itirazı hakkında YSK aşamasına gelindiği anlaşılıyor. Yakında YSK kararı da açıklanır. Mevcut yapıda YSK’nın itirazı kabul edeceği konusunda kuşkuluyum. Benim yapacağım analiz tüm bu itiraz sürecinden bağımsız olacak. Kimin seçildiğinden bağımsız Keşanlı seçmenin oy eğilimlerini göstermeye çalışacağım. Bu amaçla önce 2014 ve 2019 Yerel seçimlerini özet olarak inceleyelim.

OY ORANLARI

OY YÜZDELERİ

Belediye Başkanlığı

   Belediye Meclisi

Belediye Başkanlığı

   Belediye Meclisi

2014

2019

2014

2019

2014

2019

2014

2019

CHP

18803

18406

17809

19208

50,80%

49,19

42,70%

51,90%

AKP

13415

18429

12599

17132

36,20%

49,25

29,50%

46,30%

MHP

4222

5607

11,40%

19,30%

Diğer

607

535

822

670

1,60%

1,56%

8,50%

1,80%

Toplam

37047

37370

36837

37010

100%

100%

100%

100%

Yukarıdaki tabloya bakınca Keşan’da neler olduğunu yorumlamak için siyaset bilimci olmaya gerek yok aslında. Bugünü anlamak için analize 2014 yılından başlayalım. 2014 Belediye başkanlığı seçiminde CHP 18803, AKP 13415 ve MHP 4222 oy almıştır. Belediye Başkanı seçiminde aday faktörü olsa da Belediye Meclisi ve İl genel meclisi seçimleri ilçede parti ağırlığını belirlemektedir.  İlçe belediye meclisi seçimlerinde CHP oyları 17800, AKP 12600 ve MHP 5600 civarındadır. İl genel meclisi Keşan merkez oyları da partiler için aynı seviyededir. Dolayısıyla Belediye Meclisi seçimleri parti oylarını yansıtmaktadır diyebiliriz. Bu durumda 2014 seçimlerinde CHP adayı Mehmet Özcan parti oyundan 1000 oy fazla almıştır. Aynı şekilde AKP adayı Mustafa Mercan’ın da parti potansiyelinden 800 oy fazla aldığı görülmektedir. MHP adayı ise 1400 oy düşük almıştır. Yani MHP seçmeni Başkanlık seçimlerinde diğer iki adaya 1400 oy kullanmıştır. Bunu kenara yazalım.

31 Mart seçimlerinde karşımızda iki ittifak vardı. MHP’nin desteklediği AKP adayı Mustafa Helvacıoğlu’nun yarıştığı Cumhur İttifakı ve İYİ Partinin desteklediği CHP adayı Şenol Yalı’nın yarıştığı Millet İttifakı. 2019’da geçerli oy kullanan seçmen sayısının pek değişmediği görülmektedir. İttifaklarla birlikte Belediye Başkanlık seçiminde CHP oyu 400 düşmüş, AKP oyu yaklaşık 5000 artmıştır. Belediye Meclis seçimlerinde ise CHP oyları 1400 artmasına rağmen AKP oyları yaklaşık 4500 artış göstermiştir. Diğer bir önemli bir tespit ise Belediye Meclis seçiminde CHP’ye oy kullanan yaklaşık 800 kişi Yalı’ya oy vermemiştir. Bu oyların Helvacıoğlu’na gittiği aşikârdır. An itibarı ile 23 oyun seçimin kazananını belirlemesi söz konusu iken bu çok önemli bir gelişmedir. Şimdi gelin bu rakamlar üzerinden olasılıklara dair beyin jimnastiği yapalım.  Verilere göre CHP Keşan merkez potansiyeli 18000 oy civarında gözükmektedir. İYİ Parti Keşan’da il genel seçimlerinde 4500 oy aldığı bilgisine ulaştım. Bu oyun en az 2500’ü merkezde kullanılmıştır diye düşünüyorum. Bu durumda;

  1. Şenol Yalı 18400 oy aldığına göre tüm CHP seçmeni firesiz Yalı’yı destekledi ise İYİ Partinin Yalı’ya desteği yaklaşık 500 oydur. İyi Partinin 2000 oyu AKP adayı Helvacıoğlu’na gitmiştir. Belediye Meclis seçimlerinde CHP 19200 oy aldığına göre İYİ parti mecliste 1200 oy civarında katkı vermiştir. Bu durumda İyi Parti seçmeninin diğer yarısı Mecliste de AKP’yi desteklemiştir. Yani Millet ittifakı sandıkta pek işlememiştir.
  2. İttifak düzgün çalıştı ise CHP yaklaşık 2000 seçmenini AKP’ye kaptırmıştır. Bu daha vahimdir.
  3. Her yerde HDP ile ittifakla suçlanan CHP Keşan’da HDP’nin 208 oyunu alsaydı Başkanlığı Yalı kazanmış olacaktı.
  4. CHP küçük ama en kritik kazığı DSP’den yemiştir. İddiasız DSP adayı aldığı 56 oyla muhtemelen Şenol Yalı’nın seçilmesine engel olmuş, Helvacıoğlu’nu başkan yapmıştır.

Şimdi kısaca bu tablonun olası nedenlerini de inceleyelim.

  1. Mehmet Özcan’ın Belediye Başkanlığının son dönemini başarılı bulmayanlar oldukça fazla idi. Keşan’da CHP’li yurttaşlardan bile homurdanmalaryükselmekteydi. Ceza Özcan’a kesilmek istense bile faturayı Yalı ödemek zorunda kalmış olabilir.
  2. CHP merkez ve il yönetimi Keşan’ı çantada keklik görmüş ve Şenol Yalı’yı Ocak ayı sonunda aday olarak ilan etmiştir. Seçim için çok değerli aylar heba edilmiştir. (Gerçi CHP bu hatayı Türkiye genelinde yaptı.) Oysa Mustafa Helvacıoğlu’nun adaylığı AKP tarafından Ocak başında resmen açıklanmasına rağmen aslında 2018 son aylarında seçim çalışmalarına başlamıştı bile. Özetle bir taraf aday toto oynarken diğer taraf erken kalkıp yol almıştır.
  3. AKP ve MHP ilçe yöneticileri seçim sürecinde uyumlu birer ittifak ortaklığı görüntüsü çizdiler. Çatlak ses pek çıkmadığı gibi güçlü birliktelik görüntüleri ve destek mesajları çoğunlukta idi. CHP ile İYİ Parti ilçe örgütleri arasında aynı bağın kurulamadığı görülmekteydi. CHP herhalükarda seçimi kazanacağını düşünüp İYİ Parti desteğini fazla dikkate almamıştır. Dolayısı ile güçlü bir ittifak görüntüsü çizilememiş, İYİ parti seçmeni sahipsiz bırakılmıştır.
  4. AKP Milletvekili Fatma Aksal Keşan’a çok asılmış ve desteğini güçlü bir şekilde hissettirmiştir.
  5. Son darbeyi de DSP aday göstererek vurmuştur. Seçim öncesi komik gelebilirdi ama DSP’nin aldığı 56 oy yeni başkanı belirlemiştir.

Sonuç olarak bu saatten sonra seçim kazanılsa bile CHP il ve ilçe örgütü sınıfta kalmıştır. Seçim göz göre göre kaybedilmiştir. Umarım bu basit değerlendirmenin daha kapsamlısını yapıp ders çıkarırlar.

Sözün Özü: Artık siyasi öngörüsüzlük dönemi bitmiştir. Başarı için DEĞİŞİM ŞART.