Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç Keşan’ın kültür envanterinin ortaya çıkarılması kapsamında geçen yıl tamamladığı arkeolojik alan çalışmaları sonucunda, bölgenin tarihine ışık tutacak bir kule kalıntısı bulduklarını söyledi.
Bizans Dönemi’ne ait kalelerin önemine değinen Beksaç, kalelerdeki kulelerin de o dönemin haberleşme sistematiğinde büyük rol oynadığının altını çizdi. Engin Beksaç şöyle dedi: “Mahmutköy yakınlarındaki Alatka Mevkii’nde Edirne Müzesi Müdürü Hasan Karakaya ile birlikte Bizans dönemi yüksek ve küçük savunma kulelerinin parçasına rastladık. Karakaya’nın daveti üzerine ben O’nunla birlikte geldim. Oradaki muhtarların desteğiyle yerini tespit edebildik. Mahmutköy yakınlarında bir sütun başlığı ve bir sütun kulesi bulduk. Bunlar şu an Keşan İlçe Jandarma Komutanlığı’nın bahçesinde sergileniyor. Muhtemelen sütun başlığı 6. veya 7. Yüzyıl’a ait. Bu kaleler, Malkara’yı Gelibolu’ya bağlayan yolların üstünde kalıyor. Bu da Keşan’ın önemini en açık bir biçimde ortaya çıkarıyor. Bu kulenin varlığı Keşan’daki savunma hattının ne kadar geniş boyutlu olduğunu gösteriyor.”
ORTAÇAĞ TRAKYASI’NDA KALELERİN ÖNEMİ
Beksaç, sözlerinin ilerleyen bölümünde, daha önceki bildik görüşlerini hatırlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ortaçağ Trakyası ve kaleler için ilginç çalışmalar hazırlıyorum. Trakya’nın Ortaçağ savunma sistemini galiba tespit ettim. Keşan ise ortada ve tam kilit noktada. İşaretler Teslim Kale’yi gösteriyor. Şimdi ise İbriktepe önemli benim için. Haritaya bakışla o bölge ilginç. Yunanistan tarafındaki kaleler ile irtibat için çevrede savunma ile ilgili önemli bir şeyler olmalı. Altınyazı Kalesi, menzil dışında olduğu için, Yunanistan’daki kalelerle tek başına ve direkt haberleşemez. Burada bir halka eksik. Onun için İbriktepe önemli. İbriktepe’de bir şeyler olmalı. Tekrar ediyorum; Keşan bu sistemin tam merkezinde.”
“KALELER DİZİSİNİN SONUNA ULAŞTIK”
“İlginç olan bir başka nokta da Teslim Kale’nin varlığı. Keşan Ovası’nı kontrol eden kale dizgileri içerisinde şu ana kadar, en doğuda kalan, en uçtaki kaleye de ulaşmış durumdayız. Bunların hepsi biribirini gören kaleler. Baştan beri söylediğimiz tezi güçlendirecek bir şekilde gidiyor. Teslim Kale’de de hem Keşan’ın kendi merkez kalesi hem Çamlıca Kalesi hem diğer tüm kalelerle irtibat görüntüsünü bulmak mümkün. Tabii Teslim Kale daha doğudaki Malkara üzerinden giden diğer kaleler ve kuleler dizgisiyle bir irtibat olarak karşımıza çıkan bir yer oldu.”
“ALTINYAZI KALESİ BÖLGEYE HAKİM”
Keşan’ın kaleler diyarı olduğunun altını çizen Engin Beksaç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir başka husus da yerleşmelerin çoğunun bizim bu bölgelerdeki kalelerle irtibatlı bir coğrafyayı paylaştığı yönündeki düşüncemizi teyit etti. Gerçekten yukarıdaki köylerde ana noktada şu anda Uzunköprü sınırları içerisinde kalan Altınyazı Kalesi’nin bölgeye hakim olduğunu görüyoruz. Bu bölgede bütün kaleleri kontrol eden kale Altınyazı Kalesi. Daha aşağıda Beyendik’in, bölgeye hakim olduğunu görüyoruz. Diğer bölgelerde zaten daha önce de aynı bağlantıları görmek mümkün olmuştu.”
“ORTAÇAĞ SİSTEMATİĞİ…”
Kaleler arası haberleşmenin kuleler tarafından gerçekleştirildiğine de vurgu yapan Beksaç, şunları söyledi: “İster Karayazı’da ya da Hızır İlyas Tepe’de olsun, ister diğer tepelerdeki kalelerin çevresinde olsun, aynı şekilde bir yerleşmeler sistematiği vardı. Keşan’ın, iyi örgütlenmiş bir Ortaçağ kale dizgisi olduğu kesinlik kazandı. Ama bugün bu ortaçağ yerleşmelerinin bir başlangıcı olduğunu görmemiz de mümkün oldu. Daha sonra yapılacak olan çalışmalarda da Beyendik ve Altınyazı ile irtibatlı bir bölgede bazı verileri bulmanın mümkün olabileceği kanısındayım.”
“KEŞAN’IN YAKIN TARİHİNE IŞIK TUTACAK”
Engin Beksaç, son buluntunun önemine değinerek sözlerini şöyle sonlandırdı: “Mahmutköy yakınındaki küçük savunma kulelerine ait olduğunu tespit ettiğimiz kalıntı parçacıkları, bize bir kalenin varlığını kanıtlıyor. Bu da kaleler arasında eksik bir parçayı daha ortaya çıkarıyor. Eğer Keşan bu sistematiğin bir parçası ve benim iddiamla tam ortasındaysa bu buluntu Keşan’ın yakın tarihine ışık tutacak. Keşan, Ortaçağ haberleşmesinin tam merkezinde demek yanlış olmayacak.”
