Mustafa Çulcu, Türkiye’de hakemliği değerlendirdi:

”Hakemlik, insan yönetimidir”

 

Futbol konulu bir panele katılmak üzere geçtiğimiz cumartesi günü Keşan’a gelen MHK (Merkez Hakem Kurulu) eski başkanı MustafaÇulcu, panel öncesi yaptığı açıklamada Türkiye’deki futbol hakemliği hakkında değerlendirmelerde bulundu.

BU İŞİN AMATÖR TARAFI YOK

İyi bir hakem olabilmek için futbolu iyi bilmek, günü iyi takip etmek ve iyi çalışmak gerektiğini belirten Mustafa Çulcu, “Fiziksel ve mental çalışmalar var. İyi bir hakemin dünyayı iyi takip etmesi ve yabancı dil eğitimi alması gerekiyor. Bunların yanında fiziksel kapasitesi yüksek ve çalışan bir yapıda olması lazım ki başarılı hakemlik yapsın. Kamuoyu, hakemi 90 dakika düdük çalan biri olarak görüyor. Ancak bu böyle değil. O boyutta bir insanın başarılı olabilmesi için iletişim, kişisel gelişim, baskıya karşı direnme, vücut dili ile ilgili ciddi eğitimler alması lazım. Sahada; agresif, çok tepkili, tribünden etkilenen futbolcular var ve hakem bunların hepsini sahada kontrol altında tutmak zorunda. Hakemlik insan yönetimidir. Hakem görsel, işitsel ve dokunsal unsurları saha içerisinde çok iyi kullanmalı. Bunun ötesinde bir hakem sanat icra ediyordur. Bu işin amatör tarafı yok.” dedi.

HAKEM MARKA OLMALI

Hakemlerin bazı eğitimleri aldıktan sonra baskıların geleceğini bildiğini belirten Mustafa Çulcu, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Bu baskıyı nasıl bertaraf edeceğinizi de biliyorsunuz. Sahadaki iki takım da kazanmak ister. Hakem de ne kadar başarılı olursa o kadar çok maça çıkıyor ve başarı elde ediyor. Bu nedenle hakemler kendi başarılarını düşünerek sahada hakemlik yapmalı. Bu yüzden tribünden gelen baskı, medyadan gelen baskı, hakemin kendi kafasındaki baskıdan vazife çıkarırsa sıkıntı olur. Bunları bertaraf eden hakem, marka hakem oluyor.”

HAKEM YÖNETİCİSİ İLERİYİ GÖREBİLMELİ

Hakemliği bıraktıktan 20 gün sonra MHK Başkanı olduğunu dile getiren Mustafa Çulcu, “O yıl çok hakemi öne sürdük. Bunlardan biri de Edirneli Özgür Yankaya. Kocaeli’de yönetmiş olduğu maçta 11 sarı, 4 kırmızı kart çıkardı. 2006’da UEFA’da Futbolu Önemsiyoruz diye bir yapı vardı. Bunun içerisinde itirazdan sarı kart, el kol hareketlerinden kart anlayışı oturdu. Bunu Yankaya Kocaeli’de uyguladı. Bu yüzden tepki almıştı. Fuat Arslanboğa, Deniz Çoban, Halis Özkaya, Hüseyin Göçek gibi isimler alt ligdeydi ve süper lige kazandırdık. Bir yıl sonra şampiyonu belirleyen maçı yöneten hakemler oldular. Bunu görebilecek hakem yöneticisi olması lazım. Türkiye’de çok yetenekli hakemler var ancak cesaretli hakem yöneticisi yok.

HAKEM CAMİASININ EN BÜYÜK SIKINTISI BİAT KÜLTÜRÜ

Şu anda MHK Başkanı Zekeriya Alp. Eski bir futbolcu. <10 bin kişilik bir orduyuz diyoruz.> Ancak kendi liderini içinden çıkaramamış bir ordu benim için hikayedir. Bu TFF’nin tasarrufudur. Yarın öbür gün Fenerbahçe sıra bizde diyecek. Zekeriya Alp Beşiktaşlı.”şeklinde konuştu.

“Hakem yetiştirmek için illerde açılan kurslar var. Bu kurslar yeterli oluyor mu?” sorusuna yanıt veren Çulcu, “Kurs açarsınız. Çok insan gelir ama açtıktan sonra kişiyi boş bırakırsanız yetenekli mi değil mi bulamazsınız. Hakemin hakemlik yeteneğini görebilecek yönetici lazım. İllerde politikalar olur. İl Hakem Kurulu’na sen geldin ben geldim, onun adamı bunun adamı... Hakem camiasının en büyük sıkıntısı biat kültürü. Yetenekliler değil yalakalar ve biatlar öne geçtiği sürece sıkıntı vardır. Adam yetenekli ama biat kültürüne alışmış, adam yalakalık beklediği için yetenekli hakemler ikinci planda kalıyor. Ana sıkıntı budur.

BENDEN SONRA BİR TANE HAKEM ÇIKMADI

Biat kültüründen kurtulmamız lazım. Yetenekli hakemleri sahaya sürmemiz lazım. Bizim dönemimizde çıkardığımız hakemler şu anda Türkiye liglerini taşıyan hakemler. Benden sonra göreve gelen Oğuz Sarvan bir tane hakem çıkaramadı. Daha sonra Yusuf NamoğluMHK Başkanı oldu o dönemde Özgür Yankaya daha fazla şans buldu ve değerlendirdi. Ancak Yankaya’yı şiddetle eleştiriyorum; kokart takmadan derbi maçı yönetmiş bir hakem ve İngilizce öğrenmeme gibi bir lüksü olamaz.

YANKAYA’YA YAZIKLAR OLSUN

FİFA Kokartı takılmak üzereyken kendi hatasından dolayı takamadı. Kendine, ailesine, yaşadığı şehre, Türk Hakemliği’ne bu şekilde ihanet etme lüksün yok Özgür Yankaya. Yazıklar olsun. Takır takır maç yönetiyorsun, Trakya’nın özlenen ismisin, tarih yazacaksın, buraya kadar gelmişsin bir İngilizce yüzünden kaybetme lüksün yok. Geceni gündüzüne katacaksın öğreneceksin. Yazık günah. Çok yetenekli birisi. Bu hatayı neden yaptı anlamak mümkün değil.”

HAKEMLİK ÇOK UĞRAŞISI OLAN BİR İŞ

Son olarak hakemliğin sevdirilmesi gerektiğini dile getiren Mustafa Çulcu, “Aşağıda neler oluyor bakmak lazım. Hakemliğe başladığın zaman kişi cebinden para vermek zorunda. Bu parayı sonra nasıl geri alacak? 20-30 liralar ile bu paralar geri gelmez. Çok uğraşısı olan bir iş. Bu uğraşıyı insanlar pek yapmak istemiyor. Fedakarlığa katlananlar yükseliyor. Türkiye’de güzel insanlar var ama bunları yönetecek yöneticilere ihtiyaç var. Sahaya çıkan hakem sadece doğruları görmek ve eleştirilere açık olmak zorundadır.”