Uzman Tarım Danışmanı ve Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri Derneği Muhasip Üyesi Lütfü Açar, sözleşmeli yağlı tohum üretimiyle ilgili bilgi vererek üretimde gelinen noktayı değerlendirdi.

Sözleşmeli üretime bakıldığında, dünya literatüründe ve ülkemizde geçmişi olan bir üretim modeli olduğunu söyleyen Açar, “Tarafları olan bir üretim modelidir. Geçmişte olduğu gibi hala günümüzde şeker pancarı üretimi bir sözleşmeli modeline örnek verilebilir. Bunun yanında özellikle salça üretim fabrikaların yanı sıra tavuk sektörünü bu anlamda da örnek gösterebiliriz. Ancak ‘Yağlı Tohumlar’ kuruluşlarının şu andaki üretim şekli sözleşmeli bir üretimden öte üyesinin taahhüdü doğrultusunda ürün alma ve değerlendirmeye yönelik bir uygulama olduğunu söyleyebiliriz. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir durumda özel müteşebbisin de bu konuda yer almasını ön gördüğüdür. Her şeyden önce Türk tarımında sözleşmeli üretimin geçmişi olmakla birlikte üreticinin, alıcı ile yaptığı bir sözleşme ile ‘ürününün satış garantilemesi’ anlamına geldiğini belirtmek isteriz.”  dedi.

2 EYLÜL’E KADAR TESLİM ETMELERİ GEREKİYOR

Açar, şöyle devam etti: “Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız, 2014 yılında yayımlamış olduğu teşvikler kapsamında özellikle yağlık üretimlerden Soya, Kanola ve Aspir üretimlerini sözleşmeli teşvikler kapsamına dâhil ederek sözleşmeli üretimlerin desteklenmesini hedeflemiştir. 2015 yılında ise bu gruba Yağlık Ayçiçeğini de dâhil ederek sözleşmeli üretimleri yağlık üretimler bazında genişletmiştir. Ülkesel alanda özellikle yağlık ayçiçeği üretiminin %70-75 inin Trakya Bölgesinde yapıldığı dikkate alındığında bu üretim modeli Bölgemizi yakinen ilgilendiren bir üretim modeli olduğunu söylememiz mümkündür. Sözleşmeli üretim modelinin oturtulması ve de geliştirilmesi adına 2014 yılında başlatılan bu uygulama ile 2014 yılında dekar’a 10TL destekleme ödenmiştir. 2015 yılında bu guruba yağlık ayçiçeği üretimi de dâhil edilerek bitkisel üretim olarak çeşitlilik artırılmak ile birlikte dekara da 15 TL destekleme ödemesi yapılması kararlaştırılmıştır. Bu ödemeler de yapılmıştır. Ancak 2016 yılında yayımlanan, Bakanlar kurulu kararı ve de ilgili tebliği hükümleri doğrultusunda dekara ödemeler kaldırılmıştır. Yerine ise kg başına bir ödeme modeli uygulamaya sokulmuştur. Bu anlamda da Yağlık Ayçiçeğine 6 Kuruş, Aspire 9 Kuruş, Kanolaya 4 Kuruş ve Soyaya da 3 Kuruş fark ödemesi yapılacaktır. Bu anlamda üreticiler, yine ilgili tebliği hükümleri doğrultusunda her hangi bir mağduriyete düşmemeleri anlamında sözleşmeli üretim evraklarını 02.09.2016 tarihine kadar teslim etmeleri gerekmektedir.”

SİSTEME MONTE EDİLDİĞİ GÖRÜLÜYOR

2014 yılında yağlık ürünlerin sözleşmeli üretimi destekleme kapsamına alınması ile bu konuda destekleme modelinde yeni bir kavramın da uygulamaya konulduğunu belirten Açar, “Desteklemeye esas sözleşmeli üretimi ile ilgili bir de yönetmenlik yayımlanmıştır. Tabiidir ki sözleşmeli üretim ile ilgili kurallar da bu yönetmenlik ile belirlenmiştir. Teşvik kapsamına dâhil edilen sözleşmeli üretim modeli; ilgili yönetmenlik dâhilinde incelendiğinde üretimin artırılması ile birlikte kalite ve de randımanın da yükseltilmesini esas alan bir teknik uygulama da sisteme monte edildiği görülmektedir.” diye konuştu.