HABER MERKEZİ 14 Aralık 2017 Perşembe Saat 19.00’da başlayan ve İpsala Meslek Yüksekokulu Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen sunuma; Hamzadere Sulama Birliği Başkanı Seçkin Şimşek, İpsala Çeltik Üreticileri Birliği Başkanı Sedat Balcılar, Keşan TSO (Ticaret ve Sanayi Odası) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Helvacıoğlu, İpsala Ziraat Odası Genel Sekreteri Seda Kuzu, bölgedeki ziraat odalarının tarım danışmanları, ziraat mühendisleri ile çeltik üreticileri katıldı. Keşan Kur Sulama Sistemleri, İpsala Ziraat Odası ve Netafim firmasının ortaklığında gerçekleştirilen sunumda, çeltikte damla sulama ile ilgili merak edilen konular çeltik üreticilerine aktarılırken, “Eğimli arazilerde başarılı ve düşük maliyetli kurulum, hızlı çimlenme ve büyüme, düşük ilaç, gübre, su ve enerji maliyeti, işçilik ve zamandan tasarruf, yabancı ot mücadelesi olmadan doğru zamanda, doğru ilaç, gübre ve su, yüksek verim ve kazanç.” konularında bilgiler verildi. Damla sulamanın çeltikte kullanımı ve avantajlarıyla ilgili sunumu Netafim firmasının Marmara Temsilcisi Bilimsel Tarım Uzmanı Fuat Gül gerçekleştirdi. “DAHA AZ KAYNAK KULLANARAK DAHA FAZLA VERİM ALMAYA GAYRET EDİYORUZ” Yaklaşık 3 yıldır çeltikte damla sulama sistemi konusunun üzerinde çalışmalar yaptıklarını dile getirerek sözlerine başlayan Gül, “Gün geçtikçe, en değerli kaynağımız olan ‘su’ konusunda büyük sıkıntılar yaşamaya başlıyoruz. Bu yıl, Çanakkale Bölgesi’nin neredeyse yarısında çeltik ekilemedi. Çeltikteki damla sulama uygulaması, duyulmaya başlandı ve beğenildi. Önümüzdeki yıl daha fazla kullanılacağını düşünüyoruz. Türkiye geneline bakıldığında ağırlıklı çeltik üretimi Trakya Bölgesi’nde gerçekleştirildiği için bu konuya önem vermemiz gerektiğini düşünüyoruz. Netafim, dünyada damla sulamayı icat eden bir firmadır. Damlama sulamada, daha az kaynak kullanarak daha fazla verim almaya gayret ediyoruz. Damlama sulama kullanılacak arazi üzerinde çalışmalar yaparak proje geliştiriyoruz.” dedi. “HUBUBAT MİBZERİ İLE KURU ARAZİYE EKİM GERÇEKLEŞTİRİLİYOR” Fuat Gül, çeltikte damla sulama uygulaması için buğday mibzeri ile kuru araziye ekim yapıldığına dikkat çekerek, “Araziyi, kanola veya pancar eker gibi altını sert bir şekilde işleyerek, hazırlıyoruz. Daha sonra ekim kısmına geçiyoruz. Hububat mibzeri ile kuru araziye ekim gerçekleştiriliyor. Biz bu yıl, çeltik ekimini dönüm başına 12 ile 18 kilo arasında tuttuk. Tabi bu ekim şekline göre değişebilir. Ekilişte tohumların toprağın altına çok inmemesini sağlıyoruz ki tohumlar daha rahat bir şekilde patlayabilsin. Ekim yapıldıktan sonra ilaç atılıyor ve 70 santim aralıklı olarak damla sulama boruları çekiliyor. Çeltikte çimlenme gerçekleştikten sonra sulama programları yapıyoruz. Bu genelde bitkinin ekildiği bölge ve toprağın yapısıyla çok alakalıdır. Sulama programı yaparken, her bitkinin kullanması gereken bir katsayı var ve buna dikkat edilmesi gerekiyor. Bununla bölgedeki buharlaşma oranlarını alıp çarpıyoruz ve bu şekilde bitkinin tüketmesin gereken su miktarı ortaya çıkıyor. Çeltikte damlama sulama kullanıldığı zaman çimlenme biraz daha geç oluyor. Sulama programı yaparken dikkat edilmesi gereken dikkat edilmesi gereken önemli konular var. Çeltikteki damlama sulamada gübre sistemi de önemlidir. Saf olarak dekar başına 15 kilo azot, 5 kilo fosfor ve 5 kilo da potasyum gübresi kullanılabilir.” şeklinde konuştu. “ÇOK EĞİMLİ ARAZİLERDE BASINÇ AYARLI BORULARIN TERCİH EDİLMESİNİ ÖNERİYORUZ” Damlama sulamada sisteminin kullanılmasında en büyük artılardan birinin, bitkinin istediği zaman istediği kadar suyu da gübreyi de kullanma şansı olduğunu belirten Gül, sunumunun devamında şunları aktardı: “Çeltik üretimi için arazide tava yapılarak salma sulama yapıldığında ilk başta taban gübresini fazla fazla verip üzerine su salınıyor. Fakat burada ne kadar çözüldüğü, bitkinin ne kadar alabildiği yani ne kadar buharlaşabildiğini bilemiyoruz. Damlama da ise önümüzde takvim belli. Toplamda 15 kilo azot veriyoruz ve bunu parçalayarak her sulamada verme imkanımız var. Daha sonra çiçeklenme başlangıcından bitene kadar potasyum ihtiyacını gidermemiz gerekiyor. Bu da dekara saf olarak 5 kilo şeklinde yapılıyor. Bu yıl çeltikte yaptığımız damlama sulama denemeleri neticesinde çok eğimli arazilerde basınç ayarlı boruların tercih edilmesini öneriyoruz. Fakat arazi düz ise çok fazla eğim yok ise tek yıllık borular kullanabilir.” “BİTKİ ÇOK DAHA SAĞLIKLI BİR SAP GELİŞTİRİYOR” Fuat Gül, sunumuna şöyle devam etti: “Çeltik tavalarında çeltik çıkışı öncesinde bilindiği gibi bir ilaçlama yapılıyor. Fakat görüldüğü gibi atılan ilaçlar suyla birlikte taşındığı için tavaların çıkışlarında problemler yaşatır. Damlama sulamada suyla taşınma olmadığından dolayı traktörde demir tekerlek kullanmadan mısır veya pancar nasıl ilaçlanıyorsa çeltikte öyle ilaçlanabiliyor. Böylece atılan ilaç, istenilen yere düşüyor ve orada kalıyor. Bitkiler, köklerinden suyu, besin maddelerini ve havayı almaları lazım. Çeltik tavalarında su basıldığında su tamamen yukardan baskı yaptığı için toprağın içinde hiçbir şekilde oksijen bırakmıyor. Bu bitki, oksijensiz solunum yapıyor ve yukarı çıktıkça sap devamlı inceliyor. Başak olduktan sonra ise bitki yatmaya başlıyor. Damlama sulama sisteminde, toprak boğulmadığından dolayı bitki çok rahat oksijen, besin maddeleri ve suyu alabiliyor. Bu şekilde bitki çok daha sağlıklı bir sap geliştiriyor. Damlama sulamada çeltiğin boyu sudan kaçmadığı için, normal tavalarda ekilen çeltiğe göre daha kısa oluyor.” “DAMLAMA SULAMA SİSTEMİNİN SIFIRDAN KURULMASI DEKAR BAŞINA ORTALAMA 400 TL MALİYETLE YAPILABİLİYOR” Çeltikte damlama sulama uygulamasında maliyetler hakkında da bilgi veren Gül, şunları kaydetti: “Arazi kiralarında bayır yerler eğimli yerler her zaman daha düşük maliyetli olur. Damlama sulamada önerdiğimiz arazi biçimleri özellikle eğimli tava olmayan araziler. Bu arazilerde tir çekmenize, tava yapmanıza ve lazer çekmenize gerek yok. Arazi kiralarında damlama sulama için eğimli yerler daha düşük maliyetli olacaktır. Bunun haricinde tava sisteminde toprak işlemek için çok güçlü traktörlere ve ekipmanlara ihtiyaç vardır. Damlama sulamada bu kadar güçlü traktörlere ve ekipmanlara gerek olmadığı için toprak işlemeden de ciddi anlamda kazanç sağlanıyor. Toprağın kendi içinde bir tesviyesi olması yeterlidir. Bunun ardından normal tavaya çeltik ekiminde dekar başına 20-25 kilo arasında tohum kullanıyor. Damlama sulamada mibzerle ekildiğinde eminiz ki ileriki dönemlerde 12 kilonun da altına düşecek. Bu sistem ile tohum bakımından da maliyet düşecektir. Gübreleme maliyetinde de bahsettiğimiz gibi istenilen zaman istenildiği kadar gübre verildiğinden dolayı bu konuda da kesinlikle bir kazanç sağlanacaktır. En büyük maliyetin ilaçta olduğunu düşünüyoruz. Trakya Bölgesi’nde 6-7 kez tarlaya girerek çeltik arazisine ilaç atan çiftçilerimiz oldu. Damlama sulama sisteminde kullanılan ilaçlar çok daha etkili çalışacağından dolayı ilaç yönünden ciddi bir kazanç elde ediliyor. Su konusunda ileriki dönemlerde ciddi sıkıntılar yaşayacağımızı düşünüyoruz. Damlama sulamada, sulama daha az yapıldığı için suyu basmak için kullanılan enerjide büyük tasarruf sağlanacaktır. Örneğin normal tava sulamaya göre 4’te bir oranında daha az su kullanılmışsa 4’te bir oranında daha az elektrik faturası ödeniyor. Yapılan hesaplara göre; damlama sulama sisteminin sıfırdan kurulması dekar başına ortalama 400 TL maliyetle yapılabiliyor. Tabi bunun yarısından fazlası bir yatırımdır. Çünkü buradaki ana malzemeler devamlı elde kalıyor. Her yıl yenilemek zorunda olan tek şey damlama borularıdır. Bu borularda titizliğe göre çok yıllık kullanılabilir.” “RUHSATLI OLARAK KULLANILAN İLAÇLARIN NEREDEYSE YÜZDE YÜZÜ DAMLAMA SULAMADA DAHA İYİ SONUÇ VERİYOR” Sunumun devamında, damlama sulama sisteminde yabancı otlarla mücadele edilebileceği konusuna katılmadığını belirten İpsala Çeltik Üreticileri Birliği Başkanı Sedat Balcılar’a cevap veren Fuat Gül, “Kullanılan ilaçların hepsi, tavaya atıldığı zaman basılan suyla birlikte yukarı çıkıyor ve tohumun üstünde kalıyor. Damlama sulama sistemiyle ise su çok fazla yukarı çıkmadığı için ilacın etkisi büyük oluyor. Normalde çeltik tavalarında otu suyla boğmaya çalışıyoruz. Damlama sulamada ilaç atılıyor ve atıldığı yerde eşit bir dağılım olarak kalıyor. Şuanda ruhsatlı olarak kullanılan ilaçların neredeyse yüzde yüzü damlama sulamada daha iyi sonuç veriyor. Ot ilaçları ile ilgili hiçbir sıkıntımız yok.” dedi. ÇELTİKTE DAMLAMA SULAMA SİSTEMİNİ DENEYEN ÜRETİCİ UÇAR: “DAMLAMA SULAMAYLA ÇELTİK EKMEYE DEVAM EDECEĞİM” Toplantıda som olarak, kendi çeltik arazisinde damlama sulama sistemini deneyen üretici Hüseyin Uçar, fikirlerini diğer üreticilere şöyle anlattı: “Biz iki yıldan beri Harman Tarım olarak çeltikte damlama sulamayı deniyoruz. Bu yıl, kendi arazilerimizde 30 dekar alanda bir ekiliş yaptık. Daha sonra Kumdere Köyü yakınlarında bir arazide, buğday biçildikten sonra aynı arazide çeltik ekilişi yaptık. Tabii burada araziyi çok iyi hazırlayamadık ve ilacı çok iyi atamadık. Buna rağmen buradan 450 kilo verim aldık. Geçen yıl başka bir eğimli araziden damlama sulamayla 600 kilo verim aldık. Damlama sulama sistemini merak ettik ve zarar edeceğimizi düşünerek denedik. Ancak sonuca bakıldığında zarar etmedik para kazandık. Damlama sulama ile çeltik ekilir. Ben bundan sonra damlama sulamayla çeltik ekmeye devam edeceğim. Çeltik bitkisi, mısır bitkisine göre daha az su tüketen bir bitkidir. Biz topraklarımızı sürekli çeltik ekerek kirletiyoruz. Damlama sulamada, toprak suyun altında kalmayarak oksijen aldığı için elementlerin parçalanmasından toprak zehirlenmesi ve bitki zehirlenmesi olmuyor. Bu da sürdürülebilir tarımı arttırabilmek için kullanılan bir metottur. Benim tavsiyem; bayır arazilerde teknik konulara hakim olan arkadaşlarla beraber damlama sulamayla çeltik ekimi yapılabilir ve normal arazilerden alınan verim alınabilir.”