AYGÜL KONAR Kurtulmuş, gün geçtikçe dünyadaki en değerli kaynağın "Su" olduğu gerçeğinin daha da belirginleşmeye başladığının altını çizdi. “UYGULAMA DUYULMAYA BAŞLANDI VE BEĞENİLDİ” Bu önemli kaynakta zaman zaman sıkıntılar çıkmaya başlandığını hatırlatan Burçak Nur Kurtulmuş, "Bu anlamda, tarımsal faaliyetlerde daha az kaynak kullanarak, daha fazla verim elde edilebilmesi adına projeler üretmeye devam ediyoruz. Çeltikteki damla sulama uygulaması da bunlardan biri. Bu uygulama duyulmaya başlandı ve beğenildi. Önümüzdeki yıllarda bu uygulamanın daha fazla kullanılacağını düşünüyoruz. Türkiye geneline bakıldığında ağırlıklı çeltik üretimi Trakya Bölgesi’nde gerçekleştirildiği için bu konuya önem vermemiz gerektiğini düşünüyoruz. Damla sulamada, daha az kaynak kullanarak daha fazla verim almaya gayret ediyoruz. Damla sulama kullanılacak araziler üzerinde çalışmalar yaparak projeler geliştiriyoruz. Çeltikte damla sulama uygulaması için buğday mibzeri ile kuru araziye ekim yapılarak, araziyi, kanola veya pancar eker gibi altını sert bir şekilde işleyerek hazırlanıyor. Daha sonra ekim kısmına geçiliyor. Hububat mibzeri ile kuru araziye ekim gerçekleştiriliyor. Çeltik ekimini dönüm başına 12 ile 18 kilo arasında tutuluyor. Tabi bu ekim şekline göre değişebiliyor." dedi. “ÇELTİKTEKİ DAMLA SULAMADA GÜBRE SİSTEMİ DE ÖNEMLİDİR” Ekilişte tohumların, toprağın altına çok inmemesinin sağlanması gerektiğini kaydeden Kurtulmuş, "Böylece tohumlar daha rahat bir şekilde patlayabilsin. Ekim yapıldıktan sonra ilaç atılıyor ve 70 santim aralıklı olarak damla sulama boruları çekiliyor. Çeltikte çimlenme gerçekleştikten sonra sulama programları yapılıyor. Bu bitkinin ekildiği bölge ve toprağın yapısıyla alakalıdır. Sulama programı yaparken, her bitkinin kullanması gereken bir katsayı var ve buna dikkat edilmesi gerekiyor. Bununla bölgedeki buharlaşma oranlarını alınıp, çarpılıp ve bu şekilde bitkinin tüketmesi gereken su miktarı ortaya çıkıyor. Çeltikte damla sulama kullanıldığı zaman çimlenme biraz daha geç oluyor. Sulama programı yaparken dikkat edilmesi gereken dikkat edilmesi gereken önemli konular var. Çeltikteki damla sulamada gübre sistemi de önemlidir. Saf olarak dekar başına 15 kilo azot, 5 kilo fosfor ve 5 kilo da potasyum gübresi kullanılabilir. Damla sulamada sisteminin kullanılmasında en büyük artılardan biri, bitkinin istediği zaman istediği kadar suyu da gübreyi de kullanma şansı olduğudur. Çeltik üretimi için arazide tava yapılarak salma sulama yapıldığında ilk başta taban gübresini fazla fazla verip üzerine su salınıyor. Fakat burada ne kadar çözüldüğü, bitkinin ne kadar alabildiği yani ne kadar buharlaşabildiğini bilemiyoruz. Damla sulamada ise önümüzde takvim belli. Toplamda 15 kilo azot veriliyor ve bunu parçalayarak her sulamada verme imkanımız var. Daha sonra çiçeklenme başlangıcından bitene kadar potasyum ihtiyacını gidermemiz gerekiyor. Bu da dekara saf olarak 5 kilo şeklinde yapılıyor. Çeltikte yaptığımız damla sulama denemeleri neticesinde çok eğimli arazilerde basınç ayarlı boruların tercih edilmesini öneriyoruz. Fakat arazi düz ise çok fazla eğim yok ise tek yıllık borular kullanılabilir" diye konuştu. “BİTKİLERİN, KÖKLERİNDEN SUYU, BESİN MADDELERİNİ VE HAVAYI ALMALARI GEREK” Çeltik tavalarında çeltik çıkışı öncesinde bir ilaçlama yapıldığına dikkat çeken Kurtulmuş, şunları söyledi; "Fakat atılan ilaçlar suyla birlikte taşındığı için tavaların çıkışlarında problemler yaşatır. Damla sulamada suyla taşınma olmadığından dolayı traktörde demir tekerlek kullanmadan mısır veya pancar nasıl ilaçlanıyorsa çeltikte öyle ilaçlanabiliyor. Böylece atılan ilaç, istenilen yere düşüyor ve orada kalıyor. Bitkilerin, köklerinden suyu, besin maddelerini ve havayı almaları gerek. Çeltik tavalarında su basıldığında su tamamen yukardan baskı yaptığı için toprağın içinde hiçbir şekilde oksijen bırakmıyor. Çeltik bitkisi, oksijensiz solunum yapıyor ve yukarı çıktıkça sap devamlı inceliyor. Başak olduktan sonra ise bitki yatmaya başlıyor. Damla sulama sisteminde, toprak boğulmadığından dolayı bitki çok rahat oksijen, besin maddeleri ve suyu alabiliyor. Bu şekilde bitki çok daha sağlıklı bir sap geliştiriyor. Damla sulamada çeltiğin boyu sudan kaçmadığı için, normal tavalarda ekilen çeltiğe göre daha kısa oluyor. Arazi kiralarında bayır yerler, eğimli yerler her zaman daha düşük maliyetli olur. Damla sulamada önerdiğimiz arazi biçimleri özellikle eğimli tava olmayan araziler. Bu arazilerde tir çekmenize, tava yapmanıza ve lazer kullanmanıza gerek yok. Arazi kiralarında damla sulama için eğimli yerler daha düşük maliyetli olacaktır. Bunun haricinde tava sisteminde toprak işlemek için çok güçlü traktörlere ve ekipmanlara ihtiyaç vardır. Damla sulamada bu kadar güçlü traktörlere ve ekipmanlara gerek olmadığı için toprak işlemeden de ciddi anlamda kazanç sağlanıyor. Toprağın kendi içinde bir tesviyesi olması yeterli oluyor. Bunun ardından normal tavaya çeltik ekiminde dekar başına 20-25 kilo arasında tohum kullanıyor. Damla sulamada mibzerle ekildiğinde eminiz ki ileriki dönemlerde 12 kilonun da altına düşecek. Gübreleme maliyetinde de istenilen zaman istenildiği kadar gübre verildiğinden dolayı bu konuda da kesinlikle bir kazanç sağlanacaktır. En büyük maliyetin ilaçta olduğu görülüyor. Trakya bölgesinde 6-7 kez tarlaya girerek çeltik arazisine ilaç atan çiftçilerimiz oluyor. Damla sulama sisteminde kullanılan ilaçlar çok daha etkili çalışacağından dolayı ilaç yönünden ciddi bir kazanç elde ediliyor. Su konusunda ileriki dönemlerde ciddi sıkıntılar yaşayacağımızı düşünüyoruz. Damla sulamada, sulama daha az yapıldığı için suyu basmak için kullanılan enerjide büyük tasarruf sağlanacaktır. Örneğin; normal tava sulamaya göre 4’te 1 oranında daha az su kullanılmışsa 4’te 1 oranında daha az elektrik faturası ödeniyor. Kullanılan ilaçların hepsi, tavaya atıldığı zaman basılan suyla birlikte yukarı çıkıyor ve tohumun üstünde kalıyor. Damla sulama sistemiyle ise su çok fazla yukarı çıkmadığı için ilacın etkisi büyük oluyor. Normalde çeltik tavalarında otu suyla boğmaya çalışıyoruz. Damla sulamada ilaç atılıyor ve atıldığı yerde eşit bir dağılım olarak kalıyor. Ruhsatlı olarak kullanılan ilaçların neredeyse yüzde yüzü damla sulamada daha iyi sonuç veriyor."