Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Fatih Atmaca, katarakt ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı… Katarakt nedir? Gözümüzün içindeki cam gibi şeffaf olan merceğin şeffaflığını yitirmesi ve matlaşmasıdır. Katarakt, genellikle ileri yaşlarda görülen bir rahatsızlıktır. Fakat diyabet (şeker hastalığı), travma, kortizon (steroid) kullanımı gibi bazı durumlarda erken yaşta görülebilir. Hatta gebelikte geçirilen bazı enfeksiyonlar ve bazı kalıtımsal bozukluklarda yeni doğan bebekte dahi görülebilir. IŞIĞA HASSASİYET BAŞLAR Kataraktın belirtileri nelerdir? Kataraktın en sık belirtisi görmede azalmadır. Bununla beraber ışığa karşı hassasiyet (özellikle araç kullanırken farların gözü alması), etrafı sisli, dumanlı görme, renk tonlarını ayırt edememe, gözlük numaralarında sık değişiklik olması, çift görme meydana gelebilir. GÖZLÜKLERDEN KURTULMAK İÇİN DE YAPILABİLİR Teşhis ve tedavisi nasıl olur? Katarakt, ayrıntılı bir göz muayenesi ile kolaylıkla tespit edilir. Genellikle görme seviyesi belli bir seviyenin altına düşen hastalara katarakt ameliyatı önerilirken bazen katarakt olmasa dahi yakın ve uzak gözlüklerinden kurtulmak için operasyon kararı verilebilir. Katarakt muayene, teşhis ve ameliyatında tecrübe çok önemlidir. Ameliyat tüm dünyada lazerli veya lazersiz FAKO (Fakoemülsifikasyon) yöntemi ile yapılır. Ameliyatın amacı matlaşmış, saydamlığını kaybetmiş merceğin (lensin) temizlenerek yerine yeni merceğin (lensin) takılmasıdır. Kaç tip mercek (lens) tipi vardır? Hangisinin uygun olduğu nasıl anlaşılır? 1- Tek odaklı (monofokal) mercekler: uzağı gösterirler, yakın için yakın gözlüğü kullanmak gerekir. 2- 2 odaklı (bifokal) mercekler: Uzak ve yakını gösterirler, ara mesafede güçlük yaşanır, ışığa hassasiyet olabilir. 3- 3 odaklı (trifokal) mercekler: Uzak, yakın ve ara mesafede görüş sağlarlar, ışığa hassasiyet oldukça azdır. Bunlar dışında özel durumlarda kullanılan ön kamara mercekleri ve skleral lensler de vardır. Hangi merceğin gözünüze uygun olduğu ayrıntılı bir muayene sonrası anlaşılabilir. 15 GÜNDE TAMAMEN İYİLEŞİR Ameliyat ve iyileşme süresi ne kadar sürer? Katarakt ameliyatında genellikle narkoz vermek gerekmez, özel bir göz damlası ile göz uyuşturulduktan sonra (topikal anestezi) işlem yaklaşık 15-20 dakika içerisinde tamamlanır. Ameliyattan sonra hastanın normal görüşe kavuşması için geçen süre ameliyatın zorluğuna ve kataraktın sertliğine bağlı olarak değişir. 7-15 gün içerisinde çok iyi bir görme noktasına ulaşılır. Hasta 15-30 gün arasında tamamen iyileşir. Doğru zamanda gelip ameliyat olmuş bir hasta 1-2 günde bile iyileşebilir. KAPSÜL KISMI KALINLAŞABİLİR Ameliyattan sonra katarakt tekrarlar mı? Bir kez katarakt ameliyatı olduktan sonra kataraktın tekrar oluşması söz konusu değildir. “Gözüme tekrar katarakt geldi” şeklinde yanlış tabir edilen durumda, göz merceğinin kapsül kısmını kalınlaştırarak görmeyi azaltması söz konusudur. Bu durum genellikle kalitesiz mercek ve ekipman kullanımı sonrası gelişir. Bu durumda ameliyat gerekli olmayıp ‘Yag Lazer’ ile 1-2 dakikada kapsül açılarak eski görme sağlanır.