BÜLENT SAYLAM Dün, Toprak Mahsulleri Ofisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ortaklığında kurulan LİDAŞ (Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San. ve Tic. A.Ş.) Keşan Şubesi’nde yapılan açıklamaya, Keşan Ticaret Borsası Başkanı Necmi Kaymaz, Keşan Ziraat Odası Başkanı Hasan Şen ve TMO-TOBB LİDAŞ Keşan Şubesi Müdürü Ali Gücüyeter katıldı. KAYMAZ: “BUGÜN İTİBARİYLE DEPOMUZ FAALİYETE GEÇİYOR” İlk olarak söz alan Necmi Kaymaz, Keşan, Enez, İpsala, Çanakkale’nin Avrupa yakası, Tekirdağ’ın batısı, Edirne’nin güneyi, Uzunköprü’nün bize yakın olan tüm bölgesine hizmet eden 85 bin tonluk kapasiteli lisanslı deponun bugün itibariyle yeni ürün alımına başladığını ifade ederek: “Böyle bir yatırımın Keşan’a kazandırılmasında başta Cumhurbaşkanı’mıza, Tarım ve Orman Bakanımıza, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu’na LİDAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Yahya Toplu’ya bölge üreticisi adına çok teşekkür ediyorum. Öncelikle Lisanslı depoya ürün getirmeden önce Keşan Ticaret Borsa’sına Türkiye Ürün İhtisas Borsaları (TÜRİB) kaydını yaptırmaları gerekiyor. Bu kayıt işlemi Keşan Ticaret Borsa’sı tarafından ücretsiz yapılmaktadır. Kayıt işlemi için nüfus cüzdan fotokopisinin örneği, herhangi bir bankadan yatırım hesabı ve ikametgâh senedi belgeleri ile borsamıza başvurabilirler. Kayıt işlemini gerçekleştiren üreticilerimizin yeniden kayıt yaptırmalarına gerek yok. Tabi TÜRİB’e kayıt olmak ve lisanslı depoya mal dökebilmek için ÇKS‘ye kayıtlı olmaları gerekiyor. Buraya gelen ürünün aynı gün tahlil ve analizleri yapılıyor ve çiftçimiz TMO’nun o günkü belirlemiş olduğu rakamlarda ürününü satmayı kabul ediyorsa lisanslı depoculuk TMO adına ürünü almış oluyor. 24 saat içerisinde ödemesi yapılıyor. Eğer fiyat üreticinin istediği rakamlarda değil ise üretici ürünü depoya bırakıyor ve depo kirası işlemeye başlıyor ve çiftçinin ürünle ilişiği kesiliyor. Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) denilen sisteme dönüyor. Çiftçilerimiz satışta buraya bıraktığı ürün oranında ve kalitede ürün satıyor. Çiftçi ürünün bozulmasından sorumlu değil. Burada sorunluluk tamamen LİDAŞ’ta. Teknik olan personellerimizle beraber çiftçilerimiz ürünlerini burada muhafaza ediyorlar. Çiftçiler ürünlerini en fazla 2 yıl bırakabiliyorlar. Devletimizin üreticilerimize ürün analiz desteği var. Ürün başına 750 TL nakliye desteği var. Daha önce destek ton başınaydı. Şuan ürün çeşidine göre 750 TL veriliyor. Depo kira desteği devam ediyor. Daha önce tüccar ve sanayicimize depo kira destekleri veriliyordu. Bu yıl onlar kaldırıldı. Sadece üretici için destekler devam ediyor. Bu yıl çıkan ürün 2020 yılına ait olan bir ürün. Üreticiler 2020 yılında Ziraat Bankasından çıkardığı ürünle ilgili sübvansiyonlu kredi kullanmadı ise lisanslı depoya bırakmış olduğu ürünün %75’i kadar 9 ay sıfır vade ile Ziraat Bankasından kredi kullanma imkânına sahip oluyor. Burada ki sistem tamamen üreticiye destek ve teşvik sağlamış oluyor. Biz üreticilerimizin bu sistemden faydalanmasını, emeklerinin karşılığını bu depolarda almasını istiyoruz. Burası onlar için kuruldu. Üreticilerimizin ürünlerini depolayabileceği bir tesis oldu. Ürün üretmek kıymetli olduğu kadar onun değere kavuşması da bir o kadar önemli. Lisanslı depoda ki faaliyetlerimizin bu yıl üçüncü yılı. İlk yıl depolarda lisansımızı aldık. Geçen yıl yine 1 Temmuz itibariyle ilk ürün lisanslı depolarımıza geldi. Üçüncü olarak da inşallah bugün itibariyle depomuz faaliyete geçecek. 28 tane silomuz var ve her biri 2 bin 500 ton ürün alıyor. Yatay depolarımız var. Üreticilerin daha önce sıkıntısı harman süreci çok kısa olduğu için ürünleri depolama şanları yoktu ve lisanslı depolar kurulmadan önce ürünler harman döneminde karıştırılıyordu. Şuan sınıflandırma var. Sınıflandırmadan dolayı her ürünün kalitesi ayrı oluyor. Sanayici de 12 ay boyunca kaliteli ürün bulmadığını söylüyordu. Bu sınıflandırmayla sanayicinin de şikâyeti ortadan kalmış oluyor. Bu sistem hem verimliliği arttırmış hem de kaliteyi ortaya çıkarmış oldu. Finans anlamında da katkısı çok büyük. Ürün çıktığı zaman bir yıl yetecek olan ürünün finansını bir ayda temin etmeye çalışıyorduk. Sanayici de bu sınıflandırma ve depolamadan dolayı istediği zaman istediği kalitede ürün temin etme şansına sahip oldu. Çiftçiler malı ellerinden acilen çıkarmak için fiyatlarda düşme olduğunu söylüyorlardı. Şimdi bu sıkıntı ortadan kalktı. TMO aldığı ürünü depo sıkıntı olduğu için büyük bir kısmını toprak altına gömüyordu. Ortalama %8 verim kaybı oluyordu. Depo sıkıntısından dolayı ülke genelinde 1 milyon 600 bin ton ürün zayi oluyordu. Ürünün zayi olmasına bölgemizde sistem artık izin vermiyor” diye konuştu. Çiftçilere araçlarında ki trafik işaretlerini tamamlamaları için çağrıda bulunan Kaymaz: “Çiftçilerimiz ürünlerini buraya getirinken araçlarında ki trafik işaretlerini, reflektörünü, tepe lambaları gibi eksiliklerini tamamlamalarını rica ediyorum. Olası bir kazaya sebep vermeden bayram havasında harman dönemi geçirmelerini temenni ediyorum. 2021 yılının tüm üreticilere bolluk bereket getirmesini, kazançlarını da hayırlı yerlere kullanmalarını diliyorum” şeklinde konuştu. Necmi Kaymaz, sözlerinin sonunda lisanslı deponun 7 grupta alım yapacağını belirtti. ŞEN: “ÜRÜNLERİNİ LİDAŞ DEPOLARINA TESLİM EDERLERSE KAZANÇLI ÇIKACAKLARINI DÜŞÜNÜYORUM” Daha sonra söz alan Hasan Şen: “Başkanım mevcut olan sistemle ilgili gerekli açıklamayı yaptı. Geriye üreticilerimizin LİDAŞ depolarına gelip ürünlerini teslim etmeleri kalıyor. Çiftçilerin hasat zamanı LİDAŞ depolarının kullanmasını istiyorum. Hasat zamanı ürün para yapmaz. Bu Türkiye’nin gerçeği ve bunu değiştirme şansımız yok. Fiyatlarda kıpırdanma olsa da sezon geldiğinde aşağıya düşüyor. İnsanlar ürününü satmayıp lisanslı depoya bırakırsa bunu birkaç ay sonra da satabiliyor. Türkiye’de hangi ürün olursa olsun hasat başladığı zaman fiyatlar aşağıya çekiliyor. Ne kadar arz talep dengesi olsa da durum böyle. Keşan’da kurulmuş olan bu depoyu çiftçilerimizin kullanılmasını rica ediyoruz. Son 2 yıldır kullanan üreticilerimizin veya tüccarların bundan çok fayda sağladığını biliyoruz. Çiftçilerimiz ürünün yetiştirirken genelde borçlu oluyor ama ödemeler genellikle Eylül, Ekim aylarında olduğu için o süreye kadar ürünlerini LİDAŞ depolarına teslim ederlerse kazançlı çıkacaklarını düşünüyorum. 2020 yılı Türkiye için kurak bir yıl oldu. 41 ilde kuraklık var ve verimlerde %70’lere varan kayıplar var. Biz kuraklıktan etkilenmeyen bölgelerin içerisindeyiz. Ürünlerimizi biçme aşmasına geldik. LİDAŞ depoları bugünden itibaren faaliyete geçiyor. Üreticilerimiz açısından iyi olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı. GÜCÜYETER: “85 BİN TON KAPASİTEYE ULAŞTIK” Son alarak söz alan Ali Gücüyeter, 2021 yılının bölgemiz adına verimli ve bol kazançlı bir yıl olmasını temenni ederek şunları söyledi: “Üçüncü yılımıza inşallah bu gün başlıyoruz. Lisanslı depoculuğun bölgemize iyi bir fayda getirmesi amacıyla yapılan tesislerin son hale geldiği bu güzel görüntü yöremiz için gerçekten bir katma değer. Yatay depolarda 15 bin ton olarak başladık. 2020 yılı 1 Temmuz itibariyle de 85 bin ton kapasiteye ulaştık. Bundan sonra ki dönem zarfında da 85 bin ton ile devam edeceğiz inşallah. TMO’nun getirmiş olduğu buğdaylar dahil sirkülasyon anlamında depolarımız 77 bin ton dolup boşlamıştır. Günlük işlem hacmi 20 saatte 4 bin 600 ton ürünü depolarımıza boşaltıyoruz. Bundan sonra da aynı hızlılıkta devam edeceğimizi tahmin ediyorum.”