MEHMET AYTAÇ
Rapora göre üreticinin en büyük sorunları; aşılı fidan üretimi, hasat sonu depolama, sulama, pazarlama, teknik bilgi yetersizliği, mantari hastalıklar ve tarımsal desteklerin yetersizliği.
İl Genel Meclisi’nin Köylere Yönelik Hizmetler ve Orköy Komisyonu’nun hazırladığı raporda; Keşan, İpsala ve Uzunköprü’de ne kadar ceviz üretildiği, bu yılki verimin durumu, beklenen üretim ve ceviz üreticilerinin genel sorun ile beklentileri konuları değerlendirildi. Keşan’da 6 bin 550 dekar, İpsala’da 4 bin 300 dekar, Uzunköprü’de 11 bin 200 dekar alanda ceviz yetiştiriciliği yapıldığı bildirilen raporda; “Üreticilerle yapılan görüşmeler neticesinde 2021 üretim yılına göre 2022 yılı verimlerinin daha iyi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Mevsimsel koşullar göz önüne alındığında genel memnuniyet iyi olmakla birlikte yeterli bakım yapılmayan bahçelerde kalibre sorunu olduğu söylenmektedir. Keşan ilçemizde 2022 yılı üretim sezonu iklim şartlarının iyi gitmesi nedeniyle rekolte beklentisi yüksek olup 250-300 ton civarında, İpsala ilçemizde 450-475 ton arasında, Uzunköprü ilçemizde ise toplam 1.500 ton civarında ürün alınabileceği tahmin edilmektedir” denildi. Komisyon Başkanı Erdinç Can’ın verdiği bilgilere göre hazırlanan raporda, ceviz yetiştiriciliğinde yaşanan sorunlar şu şekilde sıralandı:
“1- Aşılı fidan üretimi: Ceviz yetiştiriciliğinin öneminin artmasıyla özel girişimciler her türden aşıyla aşılı ceviz fidanı üretmeye başlamışlardır. Sertifikasyona ve sertifikalı fidan üretimine mutlaka önem verilmelidir. Ayrıca her bölgenin ekolojisini temsil edecek fidanlarla kapama bahçeler kurdurulmalıdır. Aksi halde, yetiştirme bölgelerine göre çok farklı ekolojilerden getirilerek kurulacak olan bahçelerden istenilen randıman alınamayacaktır.
2- Yetiştiricilerin teknik bilgi yetersizliği: Yetiştiricilerin teknik bilgi yetersizliği büyük ölçüde giderilmiştir ancak tamamı istenen seviyeye gelememiştir. İsteyen yetiştiriciler artık istedikleri bilgiye daha kolay ulaşabilmektedirler. Üretimi artırabilmek amacıyla üreticilerimiz ceviz ağaçlarının da sulamaya, gübrelemeye, ilaçlamaya ve budamaya ihtiyacı olduğunu öğrenecek gereğini mutlaka yerine getireceklerdir. Bu kapsamda Müdürlüğümüzce de eğitim çalışmaları yapılmaktadır. Ayrıca Ulusal Ceviz Çalışma Grubu'nun 18. Toplantısı, 17-18 Ekim 2022 tarihleri arasında ilimizde gerçekleştirilmiş, toplantıda AR-GE çalışmaları, cevizin şuan ki durumu, sorunları ve geleceği konuşunda teknik eleman ve üreticilerimize bilgiler verilmiştir.
3- Hasat sonu uygulamalar ve depolama sorunları: Kapama ceviz bahçelerinin kurulması ve ülke genelinde günden güne yaygınlaşmasıyla gerek hasat, gerek kabuk soyma gerekse kurutma vb. hasat sonu uygulamalarda sorunlar yaşanabilmektedir. Örneğin; hasatın zamanında yapılmaması, meyveyi yeşil kabukta uzun süre bırakmak ve/veya büyük yığınlar halinde bırakmak standart bir meyvenin bile kararmasına ve kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Ayrıca uygun büyüklükte ve nitelikte depolama alanlarının bulunmaması da ayrı bir sorun teşkil etmektedir.
4- Pazarlama ile ilgili sorunlar: Ceviz ürünümüzün çoğu miktar olarak standart çeşitlerden oluşmadığından (yani çeşitlerimiz standardize edilmediğinden) pazarlama ile ilgili sorunların tam olarak çözümü olası değildir. Buna rağmen, yetiştiriciliğimiz standart çeşitlerle yapıldıkça, doğru aşılı fidanlarla bahçelerimiz kuruldukça, yetiştiricinin teknik bilgi seviyesi arttıkça ve hasat sonu sorunlar çözüldükçe, pazarlama ile ilgili sorunlarımız da giderek çözülecek ve üreticilerimiz ürettikleri ceviz meyvelerinden daha fazla para kazanacaklardır. Bu aynı zamanda ülkemizin de kazanması demektir.
5-Sulama sorunları: Bölgemizde su kaynakları kısıtlı olduğundan yeterince sulama yapılamamaktadır. Yaz aylarında artezyenlerin su seviyeleri oldukça düşmektedir. Özellikle İpsala ilçemiz Karaağaç köyü bölgesinde çiftçilerin belirttiği sorun ise Karaağaç Köyü Barajı'nın yarım kalması sonucu yaşanan sulama sorunudur. Çiftçiler sulama suyu ihtiyacını taşıma su ile gidermektedir.
6- Mantari hastalıklar: Erken uyarı sistemi uygulanabilir. Antraknoz bölgemizdeki en büyük problemdir. Bu amaçla üreticilerimizin üretim kayıplarını önlemek, en aza indirmek, bakteriyel yanıklık, antraknoz gibi hastalıklar ile iç kurdu gibi zararlılara karşı erken müdahale etmek amacıyla; İpsala İlçemiz Karaağaç Köyü’nde muhtarlığa tahsisli orman vasfındaki 1.000 dekar ceviz alanında 1 adet Erken Uyarı Sistemi kurulmuştur.
7- Tarımsal desteklemelerden yeterince faydalanılamıyor: Buğday ve ayçiçeği gibi pirim desteğinin cevizde de uygulanması üreticiler tarafından talep edilmektedir.”
