SONGÜL KONAR Toplantıya KTSO Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Şapçı, İpsala Çeltik Üreticileri Birliği Başkanı Sedat Balcılar, Pirinç Değirmencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Kocaman, KTSO Meclis Üyesi Ahmet Koru, İpsala Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Darcan çeltik üreticileri katıldı. Toplantıda ilk olarak söz alan İsmail Şapçı bölgemizde ekonomimize yön veren çeltiği konuşmak, sorunlarını dile getirmek ve yetkililerden de destek istemek üzere toplandıklarını söyledi. “PANDEMİDEN DOLAYI TÜRKİYE’DE PİRİNÇ TÜKETİMİ DÜŞTÜ” Daha sonra söz alan Sedat Balcılar, “Netice itibariyle hepimiz aynı sofradan ekmek yiyen insanlarız. Ama sıkıntılarımız var. Sıkıntılarımız nedir diye soracak olursanız önce bunu sizlerle paylaşmak istiyorum Türkiye’de 83 milyon nüfus var. Yaklaşık 7 milyon misafirimiz var. Türkiye’de kişi başına pirinç tüketimi 8 kilogram civarında. Yani Türkiye’nin pirinç ihtiyacı yıllık 720 bin ton. Biz Türk halkı olarak, Türk çiftçileri olarak bunun 600 bin tonunu kendi imkânlarımızla karşılamaktayız. Yıllık 120 bin ton açığımız var. Bu olmazsa olmaz. Bu da yurt dışından bir şekilde gelecek. Buraya kadar olan her şey normal ama şu an 01.01.2021 tarihinden 30.04.2021 tarihine kadar çelikte % 34 olan ithalat vergisi %5’e düşürülmüş vaziyette. Bunu fırsat bilip aklına gelen herkes sürekli çeltik getiriyor. Türkiye'de yaklaşık olarak 2020 yıl içerisinde üretilen çeltik çeşitlerinin % 50’si sanayicinin veya üreticinin halen depolarında. İpsala’daki lisanlı depoculuk müdürüne sordum. Şu an elimizde 23 bin ton malımız var dedi. Netice itibarıyla 6 ay sonra bu malın yenisi çıkacak. Yarın harman geldiğinde biz patatesçilerin soğancıların konumuna düşmek istemiyoruz. Bunun tedbirlerini şimdi almamız gerek. Eğer alınmazsa üreten insanlar çalışırken batar vaziyette gelecekler. Bizim üretici birlikleri olarak hükümetimizden talebimiz ithalatın 30 Nisan’dan 15 Mart’ a çekilmesi. Ama aldığımız duyumlara göre özellikle büyük ithalatçı firmaların talebi bu 30 Nisan’dan sonra tekrar bu ithalat izninin uzatılması 30 Eylül’e kadar devam ettirilmesi. Eğer böyle bir şey yapılırsa biz bu çeltiği ekmeyelim. Bumal ihracat fazlası olduğu zaman 2 sene para yapmaz. Yer gök pirinç olduğu yerde üretmenin bir anlamı yok. Şu an pirinç ihracatı Türkiye’den yasak. İhracat kapıları açılsın. Hiç olmazsa yeni mal çıkana kadar iç piyasa biraz boşalsın. Zaten pandemiden dolayı Türkiye’de pirinç tüketimi düştü. Restoranlar kapalı, öğrenci yurtları kapalı, turist yok, eskisi gibi düğün, mevlid yapmıyor. Eğer biz bunların önüne geçemezsek durum vahim olur. Şimdiden ilgili makamları uyarmak için bu toplantıyı düzenledik. Yerli üretim üreticinin elinde %50 duruyor. Bu 270 bin ton pirince tekabül ediyor. Bugün Mersin’deki antrepolarda 120 bin ton pirinç var. 100 bin ton bağlantısı kurulmuş mallar var. Onların da bu ithalat izni çerçevesinde bağlantıları yapılmış. Yarın öbür gün Türkiye’ye gelecek. Bunu topladığınız zaman toplam 490 bin ton pirincimiz var. Yeni ürünün çıkmasına 6, 7 ay var. Zaten elimizde var olan miktarlar Türkiye’nin ihtiyacını fazlasıyla karşılıyor. 2020 yılında yurt dışından toplam ithal edilen pirinç miktarı 509 bin ton. Gelen pirinçlerin 221 bin tonu yurt dışına ihracat edilmiş. 288 bin tonu iç piyasaya sürülmüş. Türkiye'nin ihtiyacı kadar olan bölümüne boynumuz kıldan ince söyleyecek kelimemiz yok ama fazlasının gelmesine biz üreticiler olarak şiddetle karşıyız. Bu yüzden ziraat odaları, ticaret borsaları ve çeltik üreten insanlar olarak bu sorunu masaya yatırmak için burada toplantı talep ettik. Arkadaşlarımız da sağ olsunlar bizleri kırmadılar. Bu vesile ile burada toplanmış bulunuyoruz” dedi. “YETERİNCE DESTEK SAĞLANIRSA BU ÜLKE BU ÜRÜNÜ ÜRETİR” Daha sonra söz alan Birol Kocaman, sektörde ki en büyük sorunlardan birinin iletişimsizlik olduğunu söyleyerek, “Dolayısıyla bu toplantıları daha sistematik olarak yaparak bu değerlendirmeleri ülke ile paylaşmamız lazım. Ben ticari alanda olmakta olan işlemi anlamak istiyorum. Arkadaşımız ülkelinin kişi başına tüketimi 8 kilogram dedi ancak biz ithalat rakamlarını gördüğümüz zaman bunun 11 kilogram olduğunu görüyoruz. 11 kilograma baktığımızda yaklaşık 800 bin ton tüketim yapıyoruz. Bunun 600 bin tonunu ülke çiftçisi üretebiliyor. Yeterince destek sağlanırsa bu ülke bu ürünü üretir. Öyle bir sektörüz ki şu ana kadar devlet desteklerini beklemeksizin uluslararası teknolojik gelişen her aletin, gelişen dijital dünya dahil olmak üzere her tür yatırımı yapabiliyoruz ve dünya ile rekabet için her şeyi yapıyor. Ancak ticaretteki değişik ihracat imklanları, değişik finansman sistemleri, ülkelerin varlıkları bu rekabetleri zorluyor. Türkiye’nin bu konuda ki maliyetleri dünyanın çok farklı bir noktasında değil. Bu gün Çin kendini besleyebilir ama 300-500 bin ton ihracat yapıyor. 600 bin ton da ithalat yapıyor. Ticaret durmuyor” ifadelerini kullandı. “509 BİN TON İTHAL ETMİŞİZ” “Bu üretimleri durdurursak ülke kaosa gider. Bunları deşik zamanlarda yaşadık. Ülkede üretim yoksa ucuz mallar ikiye katlanıyor. Kriz olan zamanlarda sizin ülkenizde ürün yoksa bir anda döviz bazlı %100 fiyat farkıyla karşılaşıyorsunuz. 2008 krizinde 300-400 dolarlarda olan fiyatlar dünyada 800 doları aştı. Bunun buğdayda da örneği var. Dolaysıyla ülkenin üretme mecburiyeti var. Siz üretmezseniz ülkenin dışardan beslenme şansı yok. İtalya’yı baz alın, Avrupa’yı besler. İhracatçı bir ülke değildir. Balkanlar, Güney Amerika’dan beslenir. Aldığı ürünleri bize satar. Türkiye’de bu beceriye sahip bir sanayi yapısı var. Ancak üretimini desteklenmesi önemli bir konu. Biz sanayici olarak gidip gümrük vergilerini indirelim tarlada ki arkadaşımız ne yaparsa yapsın diye bir yaklaşımımız yok. Bu arkadaşlarımız ürettiği müddetçe sanayici var olur. 2020 yılının genel bir portresini çizmek gerekirse çeltik kargo pirinç olmak üzere 509 bin ton ithal etmişiz. Ancak bunun 220 bin tonunu ihraç etmişiz. Gerekiye kalanı yurt içi tüketimde kalmış. 150-200 bin arasında olan açık 287 bin tonla tamamlanmış. Pandemi dolayısıyla ülkemize gelen 40 milyon turist meydanda yok. Yani biz 90 milyon insanla konuşuyoruz. Buna 40 milyonluk turisti de eklersek. 130 milyonluk bir nüfusa hitap ediyoruz ve restoran gibi yerler kapalı olduğu için buda ciddi bir etki yapıyor. Piyasa da harman dönemi dahil olmak üzere pirinç kıtlığı diye bir şey olmadı. Bu esna da TMO’da ihaleler yaptı ve TMO’nun ürünleri de satışta. Şu anda stoklarda 270 bin ton yerli pirinç stoku var. Elimizdeki ithal mallardan 287 bin tondan sarkan 50 bin ton var. bunula beraber antrepolarda 150 bin ton mal var. Dolayısıyla 480 bin ton civarında mal var. İhtiyacın 8 ayını baz alırsak ortalama 400 bin ton rakamına ulaşıyoruz. Nu mal da fazlasıyla ülkemizde var. TMO’nun elindeki malı da saymıyoruz. Bu da satışa çıktığında ortaya % 30 civarında fazlalık oluyor. Beslenme anlamında ülkede pirinç krizi yok. Kriz üretici arkadaşlarda. Üretime elimizden gelen desteği vermeye de Türk sanayiciler olarak hazırız. Ancak bu şekilde gümrüklerle düzenlemelerle gidilirse sanayi sektörü, ticari sektör buradaki kendini yok edenrekabetin dışında kalamaz, mecburen içine girer. Sektör tamamen ithalata yönelik bir hareket içerisinde devam ediyor. İç piyasada stoku olan arkadaşlarımızda ciddi bir satış zorluğuna girdiler” dedi. “ÜRETİM ÇOK ZOR VE BİR SÜRÜ SIKINTILAR İÇERİYOR” Daha sonra konuşan Ahmet Koru, “Arkadaşların bahsettiği gibi üretim çok zor ve bir sürü sıkıntılar içeriyor. 2011 yılındaki üretim mazot, gübre gibi girdiler anlamında %60 civarında daha pahalıya mal olacak. 2020 yılında karşı karşıya kaldığımız çeltikteki hastalıktan dolayı verim kaybı yaşadık. Pandeminin ne kadar devem edeceği belli değil. Ülkeler arası şu an gıda anlamında ticari olarak bu alışverişler sürüyor ama yarın öbür gün çok sıkıntılı dönemlerde bu gıda alışverişleri olmayabilir. Bizim yerli üretime mutlaka destek vermemiz lazım. Tarımın sürdürülebilir olması için devlet büyüklerimizin önderlik yaparak biz üreteciler bir araya gelip önlemleri şimdiden almamamız gerekiyor. Her türlü konuda dünya ile rakabet edebiliriz fikrindeyim. Bu konuda birlikte düşünüp ortak akıl üretmeliyiz” dedi. “PİRİNÇTE GELDİĞİMİZ SON DURUM KÖTÜ BİR TABLO ÇİZİYOR” Son olarak konuşan İpsala Ziraat odası başkanı HüseyinDarcan, “Bugün pirinçte geldiğimiz son durum kötü bir tablo çiziyor. Pandemiden dolayı tüketimin düşmesi, ilaç fiyatlarında %50, %60 arası fark olması, pirinç fiyatlarının geri gelmesi önümüzdeki dönem üreticimizi 2021 sezonunda çok zorlayacak bir seviyeye geldi. Girdilerde yüksek maliyetle sezona gireceğiz. Bölgemizde icar fiyatları aldı başını gidiyor. Burada vakıflarında çok önemi var. Bizim bölgemizde genelde vakıf ve belediye arazilerinde ki artışları vatandaşta bu şekilde kabul ediyor. Şimdiden önlemimizi almak için buradayız. Bir çıkar yol arıyoruz. Yine önümüzü açacak hükümetimizdir. İnşallah önümüzdeki sezon tavsiyelerimizi dikkate alırlar. Önümüzü biraz açarlarsa biz üretime devam edeceğiz ama yüksek girdi maliyetleri olursa çiftçimizin yarısı çok zor durumda olur, batma seviyesine gelir, kredilerini ödeyemezler. Tüm paydaşlarımıza sesleniyorum, lütfen herkes çeltikçinin yanında olsun. Ucuza üretelim ucuza yiyelim” şeklinde konuştu.