SS Mutlu Eller Kadın Kooperetifi Başkanı Esin Savaş İle Söyleşi

Enez’de bulunan Sivil Toplum Kuruluşları başkanları ile yaptığımız söyleşilerin beşincisinde konuğumuz SS Mutlu Eller Kadın Kooperatifi Başkanı Esin Savaş. Kendisi ile Enez’de özellikle çalışma yaşamında bulunmayan ev kadınlarının ekonomik ve sosyal yaşama katılımlarının önemi üzerine konuştuk.

Şöyleşide İE- İsmet Esengin ES- Esin Savaş kısaltmalarıdır.

İE- Kooperatifinizin tam adı, ne zaman ve nasıl kurulduğunu anlatır mısınız?

ES- Kooperatifimizin tam adı Enez Sınırlı Sorumlu Mutlu Eller Kadın Girişimi Üretimi ve İşletme Kooperatifi’dir. 31 Aralık 2017 tarihinde 8 kadın girişimci ile kuruluşumuzu gerçekleştirdik. Üzerinde uzun süre çalıştığımız bir proje idi. İlk somut adımımız bu tarihte oldu.

İE- Oldukça etkileyici bir isim bulmuşsunuz. Kooperatifinizin amaç ve işlevi konusunda bilgi verir misiniz?

ES- Enez’de kadınlarımızın bazıları belediyede, kaymakamlıkta ve diğer devlet kuruluşlarında memur olarak çalışmaktalar. Bazı kadınlarımız da serbest meslek sahibi olarak çalışma yaşamı içindeler. Az sayıda kadınımız da iş insanı olarak çalışma yaşamı içindeler. Ancak yine de oldukça fazla becerikli kadınımız çalışma ve sosyal hayatın dışında bulunmaktadır. Biz de bu girişimimizle hem kadınlarımızın girişimciliğini özendirmek hem onlara becerilerini kullandırıp ekonomik güç kazandırmak hem de sosyal hayatın içine çekmek amacıyla bu kooperatifi kurduk. Bu sayede kadınlarımızın  güç birliği içinde girişimci yönlerini ve becerilerini geliştirmek için çalışıyoruz.

İE- Enezli kadınların girişimci yönlerini ve becerilerini ekonomik güç kazanmak ve sosyalleşmek adına geliştirme çalışmalarınız neler?

ES- Kadınlarımızın çoğunun özellikle tarhana, turşu, makarna, reçel gibi ev yapımı gıda ürünleri ile örgü ve dantel gibi el sanatlarında becerileri var. Ancak bu becerilerin ticari bir faaliyete dönüştürülmesi ve ekonomik değer kazandırılması imkanları kısıtlı. Bunun yanında Enez gibi tarihi, doğal ve turistik önemi olan bir ilçede hediyelik eşya üretimi gibi bir sürü beceri de kazanılabilir. Bu amaçla Halk Eğitim Merkezi ve ADEM (Aile Dayanışma Eğitim Merkezi) ile kadınlarımızın becerilerini geliştirmek için kurslar düzenliyoruz. Örneğin çok yeni olarak kadınlarımıza Trabzon’da üretilen özel kumaş üzerine nakış işleme ve Enez’i simgeleyen (Filamingo gibi) figürlerin aynı kumaş üzerine boya baskı eğitimi düzenledik. Bu kumaşlar daha sonra tulum, havlu, bez çanta olarak ürüne dönüştürülmektedir.

İE- Kadınların ekonomik yaşama katılımı için iki temel faaliyeti yani üretimi ve bunların da müşteriye ulaşımını  yani pazarlama ve satışını nasıl planlıyorsunuz?

ES- Hem üretimde hem de satış için en büyük darboğazımız yer sorunu. Enez’de maalesef yer konusunda sıkıntı olduğu için başımızı sokacak bir yer henüz bulamadık. Sayın Valimizin gönderdiği üç tane konteyner var. Onları değerlendirme yolunda çalışıyoruz. Üretim konusunda herkesin kendi evinde yapacağı imalat ile sorun çözülebilirmiş gibi gözükse de bunu kooperatif çatısı altında yaptığınızda en büyük sorun hijyen olarak karşımıza çıkıyor. Tüm gıda üretiminde hijyen sıtandarlarını sağlamak ve bunu da denetlemek zorundayız. Bunu da ancak tam donanımlı bir imalathane ile yapabiliriz. Satış konusu da çok büyük bir sorun. Orada da sadece yaz aylarında yani turizmin canlı olduğu aylarda değil 12 ay doğru yerlerde ve doğru zamanlarda satış noktalarımızı oluşturmak zorundayız.

İE- Gerek imalat gerekse satış kanallarına yönelik ne gibi destekler alıyorsunuz.

ES- Kooperatif ile ilgili öncelikle sayın valimizden, kaymakamlıktan, halk eğitim merkezi ve ADEM’den oldukça büyük destek görüyoruz. Sayın valimiz yer sorununu çözdüğümüz taktirde imalat donanımı için her türlü desteği veriyor. Ayrıca satış noktaları için üç adet konteyner gönderdi. Bu konteynerları tekerlek vasıtası ile mobil hale getirebilirsek satış konusunda önemli mesafe kat edeceğiz.

İE- İmalat konusunda sabit bir yer ve donanım ile hijyen standartlarını sağlayıp sorunu çözebiliyorsunuz. Bu ürünleri değerlendirme konusunda satış modelleri geliştirdiniz mi?

ES- En önemli sorun burada. Pazar yeri, Enez’deki ve sahildeki turistik alanlarda satış reyonu oluşturmak ve E-Ticaret ile ürünlerimizi pazarlamak üzere modeller geliştirmeye çalışıyoruz. Bu konuda başka yerlerde (örneğin Edirne Havsa’da) başarılı örnekleri de inceliyoruz. Hatta Türkiye çapında dört noktada belirli bir ürünle oluşturulan yerel satış ağına el ürünü bez çanta ile katılmayı da düşündük. Bu konuda süreklilik sorunumuz var.

İE- Süreklilik sorununu biraz açar mısınız?

ES- Bu süreçte yer alan kadınlarımız sonucu hemen görmek istiyor. Ben ürünümü vereyim, paramı alayım gibi. Eğitim, sistem oluşumu, yer sorunu gibi konular olunca biraz sıkıntı oluşunca kenara çekiliyorlar. Mesela son eğitimimizde 10 kişi başladık 5 kişi bu işi öğrenme konusunda süreklilik gösterdi. Yani başarı için güçlü bir mesaj bekliyorlar. Deneyimlere göre bu işler ancak belediye destekli olursa başarıya ulaşabiliyor. Bu aşamada katılımcılarda süreklilik sağlayamadığımız müddetçe önümüze çıkan fırsatlar konusunda taahhüt altına da giremiyoruz. Eğer hem beklediğimiz destekleri hem de katılım sürekliliğini sağlarsak kısa sürede kendi yağımızla kavrulacağımız aşamaya geliriz. Bunun örneğini 2019 yılında Kartopu Enez Gönüllüleri Derneği öncülüğünde Enez Belediyesinin katkıları ile düzenlediğimiz Enez Emek Ve Lezzet Günleri etkinliğinde gördük. İlk gün 15-20 masa ile katılımcımız varken başarılı olunca ikinci gün 30-35 masaya ulaştık. Pandemi olmasa 2020’de çok daha başarılı olacaktı.

İE- Bu konuda diğer sivil toplum kuruluşları ile ilişkileriniz ne durumda.

ES- Sivil toplum kuruluşları ile özellikle benim de üyesi olduğum Kartopu Enez Gönüllüleri Derneği ile ilişkilerimiz oldukça iyi. Bu projede de Enez Gönüllülerinin birikiminden daha fazla yararlanmayı düşünüyoruz.

İE- Başka ilave etmek istediğiniz konular var mı?

ES- Kooperatifimize verdikleri destekten ötürü Sayın valimiz Ekrem Canalp’e,  eski Kaymakamımız Eli Canan’a, Şimdiki Kaymakamımız Şükrü Alperen Göktaş’a, Belediye Başkanımız Özkan Günenç’e, Halk Eğitim merkezi ve ADEM’e ; ayrıca bu söyleşi ile sesimizi duyurduğunuz için size çok teşekkür ederiz.

Enez’e değer katan STK’lar söyleşimizin beşinci konuğu Enez Mutlu Eller Kadın Kooperatifinin Başkanı Esin Savaş oldu. Bir sonraki söyleşimizde konuğumuz Enez Doğa Der başkanı Ulaş Demiray olacak. Sağlıkla kalın.