HABER MERKEZİ

Yapılan bilgilendirmede bölgede şarbon ve zoonoz hastalıklarına rastlanılmadığı bildirildi. Adı geçen hastalıklar hakkında geniş bilgi veren yazılı açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Son günlerde ulusal basında ve sosyal medyada sık sık şarbonla ilgili paylaşımlar yapılmakta ve bazı paylaşımlarda bölgemizden de bahsedilmektedir. Kısaca şarbon hastalığı hakkında bilgi vermek gerekirse hastalık etkeni Basillus anthracis basil formunda bir bakteridir. Organizmada basil formunda olurken oksijenle karşılaşınca spor formuna döner. Spor formu dış şartlara son derece dayanaklı ve ders kitaplarında toprakta 40 yıl canlı kalabilecek bir form olduğu belirtilmektedir. Yani 40 yıl önce şarbondan ölmüş bir hayvanın sporlarını barındıran bir noktaya başka bir hayvan gelip hastalığa yakalanabilir. Bu yüzden şarbondan ölen hayvanların gelişi güzel atılmaması, 2 m derinlikte çukurlara üzeri sönmemiş kireçle örtülerek bertaraf edilmesi gerekmektedir. Bu yöntem hastalığın spor etkenin yayılmasını önler. Şarbon hastalığı inkübasyon süresi çok kısadır. Akşam sağlıklı olan hayvan sabah birden ölmüş ya da ölmek üzereyken görülür. Şarbonun bulaşma yollarından bahs edersek şarbon etkeni bulunan hayvana elinde yara kesik bulunan kişinin teması sonucu deri formu, yine şarbon etkenin solunum yolu ile alınması neticesi solunum formu, şarbonlu etin yenmesi ile de sindirim formu gözlenir. İnsanlarda daha çok deri formu gözlenmektedir sindirim ve solunum formları nadir gözlenir. Hastalık açısından riskli meslek grupları kasaplar, veteriner hekimler, deri işi ile uğraşanlardır. Bölgemizde sosyal medyada şarbon çıktığı haberleri gözlenmektedir ancak ilçe tarım müdürlükleri ve mezbahadan bölgemizde çıkmış bir şarbon vakası tespit edilmemiştir. Şarbon hastalığı mezbahalarda rahatlıkla tespit edilen bir hastalıktır. Aynı zamanda ihbarı mecbur hastalıktır tespit edildiğinde yetkililere haber vermek zorunludur. İlçemizde 1. Sınıf mezbaha mevcuttur. Mezbahada kesilip kasaba ulaşmış bir ette şarbon olması söz konusu değildir. Kontrolsüz ve kaçak kesim, kaynağı belli olmayan etlerden uzak durmak gerekmektedir. Kaynağı belli mezbahada kesilmiş hayvanlardan elde edilen etleri tüketmek hastalıktan korunmak için en doğru yoldur. Güvenli hayvansal gıda ve kırmızı et Veteriner Hekimi kontrolünde mezbaha ve kombinalarda kesilen mühürlü etlerdir. Kurban bayramlarında kesilen kurbanların mezbahalarda kesilmesi ya da veteriner hekimi kontrolünden geçmesi; zoonoz hastalıkların insanlara buluşmasını önlemenin tek yoludur.

Zoonoz hastalık ne demektir bundan bahsedersek; hayvanlardan insanlara geçerek hastalık oluşturan etkenlerdir.

Şarbon dışında 200 civarı zoonoz hastalık mevcuttur. En önemlilerinden bazıları hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse;

BRUSELLA: Çiftlik hayvanlarından bulaşan brusella etkeni sığır koyun keçi gibi hayvanlarda düşüklere ve kısırlığa sebep olan bir zoonozdur. İnsanlara bulaşma hastalıklı hayvanın genital organı, atık yavrusu ve zarları ile temas sonucu, ya da sütünün ve etinin yenmesi ile bulaşır. Sütün kaynatılması hastalık etkenini öldürür. Çiğ sütten yapılan peynir riskli gıdalardandır. Veteriner hekimler bu hastalıktan en çok etkilenen meslek grubudur.

KUDUZ HASTALIĞI doğada bulunan kurt, çakal, tilki, gibi vahşi memeliler ile köpek, kedi, inek, koyun, keçi gibi evcil memelilerde görülür. Hastalık etkeni taşıyan hayvanın ısırığı ile salyasında bulunan etkenin yaraya geçmesi, etken bulunan salyanın sıyrık çatlak deriye, göz ağız burun ile temas etmesiyle hasta hayvanın etinin sütünün çiğ olarak yenmesi sonucu bulaşır. Bu tip durumlarda vakit kaybetmeden aşı olmak gerekir. Hastalığın tedavisi yoktur.

TÜBERKÜLOZ insan ve hayvanlarda akciğer, çeşitli organ ve dokularda tüberküllerin oluşmasıyla karakterize kronik zoonoz bir hastalıktır. Bulaşma hasta hayvanın öksürük ve aksırığından doğrudan bulaşabilir. Hasta hayvanın etinin iyi pişmeden yenmesi sütünün kaynatılmadan içilmesi ya da peynir gibi süt ürünlerinde kullanılması sonucu bulaşır.

KUŞ GRİBİ evcil ve yabani kanatlılar ile memeli hayvanların çoğunda solunum ve sindirim sistemine ait belirtilerle seyreden insanlardaki grip benzeri öldürücü bir zoonozdur. Bulaşma enfekte hayvanların sıvıları, dışkı ile direk temas kontamine yem, su, ekipman ve hastalık belirtisi göstermeyen su ve deniz kuşlarıyla temas la olur.

BSE (deli dana) Sığırlarda davranış ve hareket bozukluğu, sinirsel bozukluk ile karakterize bir zoonozdur. Bulaşma hasta hayvanların etleri ile beyin ve omurilik dokusunun yenmesi sonucu oluşur.

KİST HİDATİK Köpek, kurt, tilki gibi hayvanların bağırsaklarında yaşayan bir parazitin yumurtalarının sebep olduğu halk arasında kist olarak bilinen hastalığa yol açar. Yumurta sindirim yolu ile alındıktan sonra akciğer karaciğer gibi iç organların çoğuna yerleşebilir. Bulaşma bağırsaklarında parazit bulunan köpek dışkılarındaki yumurtaların rüzgar, su ile yayılarak çiğ tüketilen sebze ve meyvelere yapışması ve diğer otçul memelilerin yumurta bulunan otları tüketmeleri neticesinde bulaşır. Köpekle doğrudan temas edenlerin dikkatli davranmaması sonucu da bulaşabilir. Önlem olarak çiğ meyve sebzelerin iyi bir şekilde yıkanarak tüketilmesi, köpeklere sakatat verilmemesi, kesilen hayvanların sakatatlarının gelişigüzel atılmaması gerekmektedir. Köpeklerin parazit tedavilerinin düzenli yapılması önemlidir.

Zoonoz hastalıkların gerek hayvanlar arasında yayılmasını, gerekse insanlara bulaşmasını önlemek için koruyucu olarak yapılan aşı, ilaçlama, iç ve dış paraziter mücadeleye önem vermek gerekmektedir. Brusella ve kuduz gibi tedavisi olmayan bazı zoonoz hastalıkların varlığı koruyucu hekimliği ön plana çıkarmaktadır. Bu amaçla uygulan aşı prosedürü dünyada olduğu gibi ülkemizde de en etkin yöntem olarak uygulanmaktadır.

Veteriner Hekimlik hayvanla sürekli iç içe olan bir meslektir dolayısıyla zoonoz hastalıklara en çok yakalanan toplum bireyleri veteriner hekimlerdir. Çalışma ortamlarında sürekli risk altındadırlar. Halk sağlığı, güvenli hayvansal gıda üretimi ve tüketiminde hayvan sağlığı konusunda sorumludur.”