Dedelerinin dört kardeş olduğunu ifade eden Kılavuz, “Onlar dört kardeştiler Hüseyin, Hasan, İbrahim ve Salih Drama’da (Drama köprüsü) Debreli Hasan’la aynı topraklarda doğdular. Çanakkale Savaşları’nın başladığı günlerde Dramalı Halil oğlu Mustafa, eşi Havva ile birlikte çocuklarını alarak Yunan topraklarından Türk topraklarına geçer. Dört çocuğunu eşine emanet ederek Çanakkale Savaşları’na katılır. Gidiş o gidiş, geride bıraktığı eşi ve çocukları bir iki yer değişiminden sonra (Grabuna) şimdiki adıyla Çamlıca’ya gönderilir. Savaş koşullarının yarattığı tüm sıkıntıları yaşayarak eşi Halil oğlu Mustafa’nın dönmesini beklerler. Savaş biter ancak haber alınamaz, daha sonra şehit olduğu haberi yayılıyor ancak işin aslını kimse bilmiyor. Eşi Havva bekleyiş içinde hayatını kaybeder ve Çamlıca’da toprağa verilir. Hüseyin ve Hasan babalarına kavuşma arzusuna erişemez ve yaşamlarını yitirir.” dedi.
Sonraki süreçte yaşadıklarını anlatan Önkal Kılavuz, şunları söyledi: “Babam (Salih) ve amcam İbrahim’i alarak yine şehitliğin yolunu tuttuk. Ancak sonuçsuz kaldık. Amcam İbrahim ve babam Salih de öğrenemeden hayata veda etti. Bir gün dedemi arayıp bulacağım dedim. Gazeteci Feyzullah Aktan’ı alarak Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parklar Müdürlüğü’nü ziyaret ettik. Burada milli parklar arşivinden Keşan ve yakın ilçelerden bin şehit arasında dedem Halil oğlu Mustafa’ya ulaştım. 22 Nisan 1915 tarihinde en kanlı savaşın yaşandığı Sığındere’de göğüs göğse çarpışarak 33 yaşında şehit olduğu yazıyordu. Ömürleri olsaydı Hüseyin, Hasan, İbrahim ve babam Salih’e ‘İşte sizin kahraman babanız Halil oğlu Mustafa Sığındere Vadisi’nde bizi izliyor’ diyebilseydim. Bunu diyebilmek kısmet olmadı ve içimde yara olarak kaldı. 15 yıllık takibimde yanımda olan Feyzullah Aktan’a, İsmail İşeri’ye, arşiv görevlilerine ve büyük payı olan Korgeneral İlhan Talu’ya, ayrıca Atatürksüz Köy Kalmasın projeme destek veren Belediye Başkanı Mehmet Özcan’a emeği geçen herkese sevgilerimi saygılarımı sunuyorum. Genelkurmay Başkanlığının göstermiş olduğu bu ilgiye teşekkürü yetersiz buluyorum, minnettarız. Ayrıca kanserle mücadelem sürecinde geçirdiğim iki ağır ameliyat takip süremi uzattı ancak engel olamadı.”
Genelkurmay Başkanlığı tarafından gönderilen davetiyesini teslim alan Önkal Kılavuz’un, dedesinin adını taşıyan oğlu Mustafa Kılavuz ile birlikte 23 Aralık 2015 tarihinde Harbiye Askeri Müzesi ve Kültür Sitesi Komutanlığı’nda, saat 14.00’te düzenlenecek törene katılacağı bildirildi.
