Saat 15.00’de başlayan toplantıya, Kaymakam Nuri Özder, Belediye Başkan Yardımcısı Cengizhan Aktan, Edirne İl Genel Meclisi Üyesi Adnan Vural, TEPAV Başkan Yardımcısı ve Yönetişim Direktörü Emin Dedeoğlu, İcra Direktör Yardımcısı Esen Çağlar, Araştırmacı Yakup Peker ve Dilara Peker, Enstitü Direktörü Necdet Budak, Keşan TSO Meclis Başkanı Yüksel Alioğlu, Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Helvacıoğlu ve yönetim kurulu üyeleri, Keşan TB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Aytekin Süzgün, İpsala Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Girgin, Hamzadere Sulama Birliği mühendisi Abdullah Aşır, daire amirleri, sivil toplum kuruluşları temsilcileri başkan ve yönetim kurulu üyeleri katıldı.
Trakya Kalkınma Ajansı, Keşan Sanayi ve Ticaret Odası, Keşan Ticaret Borsası, İpsala Borsası ve Hamzadere Sulama Birliği’nin katkılarıyla hazırlanan raporun sonuç bildirgesi toplantısı TEPAV Gıda ve Tarım Politikaları Araştırma Enstitüsü Direktörü Necdet Budak’ın açılış konuşması ile başladı.
BUDAK: BU EYLEM PLANINI HAYATA BİRLİKTE GEÇİRDİK
Budak şunları söyledi: “Biz Keşan Ticaret Sanayi Odamız, Keşan Ticaret Borsamız, İpsala borsamız Hamzadere Sulama Birliği, bu arkadaşlarımızla birkaç kez ön görüşme yaptık. Daha sonra kalkınma ajansını da işin içine katarak Türkiye’deki kalkınma politikaları, bölgemizdeki geleceğe dönük ekonomik kalkınmaya ilişkin bir değerlendirme, strateji, bir yol haritası, bir eylem planını hayata birlikte geçirdik. Bu projenin gerçekleşmesindeki paydaşlara teşekkür ediyorum. Böyle bir projeye neden ihtiyaç vardı. Türkiye’de 2009-2010 yılından beri yaklaşık 11 bin dolar olan orta gelir tuzağını aşmanın bir yolu da gelişmiş ülkelerin tarihçesine baktığımızda bu tür kılcal damarlara, yani yerele inmek, yerelden genele ekonomik kalkınma politikaları çalışmalarının önemli olduğunu gördük ve Türkiye’de Keşan, İpsala Enez Hamzadere bölgesinin çalışma örneğinin kalkınma bakanlığının örnek aldığını gözlemliyoruz ve bu yaptığımız çalışmalarla beraber başka illerden de buna benzer talepler gelmeye başladı.
BİREBİR GÖRÜŞMELER YAPTIK
Biz kılcal damarlara inip yerelde Trakya’da 26 ilçe varsa hepsini dolaştığımızda talepler sorunlar öneriler ile Ankara’nın sizlere ekonomik anlamda verdiği gözlük Tr 21 bölgesi olarak 3 yılı kapsıyor. O gözlükten ayrı bir de kendimiz gözlük geliştirelim Keşan’dan Ankara’ya dünyaya Türkiye’ye Hamzadere bölgesi olarak nasıl bakarız nasıl ekonomimizi geliştiririz diye böyle bir çalışma başlattık. Bu süreci Mart ayı içinde tamamlamıştık. Seçimler dolayısıyla bugüne nasip oldu. Bu çalışma sırasında birebir görüşmeler yaptık. 50 ye yakın firmayı ziyaret ettik onların sorunlarını dinledik. İktisadi, ekonomik, tarım, turizm, sanayi anlamında farklı anahtar kelimeleri onlardan ekibimizle aldık ve o sorunları Ankara’nın kanun, yönetmelik ve kalkınma planları çerçevesinde eksikleri neler onları masaya yatırdık. Bu anlamda dünyada bu tür bölgeler var mı onların örneklerini inceledik. Aynı zamanda biz bu bölge insanının kendi geleceğini planlamak adına 450 kişilik bir toplantı düzenledik. Toplantıya çok ciddi bir ilgi oldu ve bu da düşüncelerimizde haklılığımız gösteriyordu. Binin üzerinde bir katılım oldu.
KARŞINIZA GELDİK
Bütün çalışmaları anketleri derledik topladık ve karşınıza geldik. 30 civarında projeyi sizlerle paylaşacağız. Bu topraklar bizim. Bir Keşanlı olarak konuşuyorum. B topraklara bu bölgeye bu su ve insan kaynaklarına sahip çıkılması lazım. burada çıkan projelerin rafta kalmaması için bunu söylüyorum. Biz tepav olarak bunu yaptık size teslim ediyoruz ama bundan yapılacaklar konusunda tek yumruk olmak zorundasınız. Kamuda yapılacaklar var özel sektörde yapılacaklar var. Tek çatı altında toplanıp bunu rafta bırakmazsak ancak bu çalışma değerli olur. Siz benimsemezseniz Ankara’dan sadece siyasi anlamda devlet anlamında temel şeyleri belki elde edersiniz. Biz bu üç ciltlik raporla bölge insanının önerilerini hazırladık, şimdi siz buna sahip çıkacaksınız ve projelerin takibini yapacaksınız. Bunu takip edip içselleştirip hayata geçirmek bölge halkına ciddi hizmet olur diye düşünüyorum.”
Açılış konuşmasının ardından TEPAV İcra Direktör Yardımcısı Esen Çağlar’ın Hamzadere Kalkınma Gündemi Strateji ve Yol Haritası Raporu’nu sundu.
Toplantı, gerçekleştirilen sunumun ardından TEPAV Başkan Yardımcısı ve Yönetişim Direktörü Emin Dedeoğlu’nun yaptı konuşma ile devam etti. Sözlerine konuyu yumuşatmak istediğini belirterek başlayan Dedeoğlu, “Konuşmama bir fıkrayla başlamak istiyorum. Bir çoban bir gün koyunlarını otlatıyormuş. Jipli bir adam gelmiş demiş ki sana 3 dakika içinde kaç koyunun olduğunu söylersem bana koyunlarını verir misin? Çoban veririm demiş. Adam bilgisayarını açıp gps e bağlanmış. Görüntülere bakıp senin 1468 koyunun var demiş. Çoban koyunları vermiş. Çoban adama sana ne iş yaptığını söylersem bana koyunları verir misin demiş adam da tamam demiş. Adam veririm demiş. Sen demiş danışmansın. Adam nerden anladın demiş. Çoban sen bir kere çağırmadan geldin demiş. 2.si de zaten benim bildiğim bir şeyi bana anlatıyorsun. 3.sü de koyun diye benim köpeğimi aldın ver köpeğimi geri demiş. Bu iş umut ediyorum böyle olmaz” dedi.
BEN KEŞAN İÇİN UMUTLUYUM
Önemli bulduğu birkaç şeyin altını çizmek istediğini ifade eden Dedeoğlu, şunları söyledi: “Kalkınma ile büyüme arasında bir fark var. Birisi daha niteliksel, birisi daha niceliksel. Zenginleşmenin büyümeye dönüşebilmesi için bir takım ön koşullar var. Bunları tanımlamak gerek. Bunlardan en önemlisi kapsayıcılık. Bu zenginlik ne kadar çok kapsayıcı olursa insanlar bundan ne kadar yararlanabilirse o bir gelişmeye yol açar. Gelişme aslına bir nitelik değişikliğidir. Biz bütün çalışmalarımızda bu bütünselliği sağlamaya çalışıyoruz. Biz ortak hareket etmeyi sağlamak istiyoruz. Ben Keşan için umutluyum. Bir araya gelen 450 kişiyi görünce anladım ki Keşanlılar Keşan’ın bir kalkınma meselesi olduğunun farkındalar. 2.si bununla ilgili olarak yardım almaları gerektiğini de biliyorlar. Bu çok değerli bir şey. Umarım ki bu süreç boyunca bu sürer. Keşanlılar sürekli bu sürecin içinde olmalıdır. Kalkınma çok uzun süren ve birçok insanın ortak hareket etmesini gerektiren bir iştir. bu işe özellikle Trakya Kalkınma Ajansının büyük katkısı olacağına inanıyorum çünkü onların proje deneyimleri var.”
Toplantı daha sonra projeye destek veren kuruluş temsilcilerinin yaptıkları konuşmalarla devam etti. Hamzadere Sulama Birliği mühendisi Abdullah Aşır, Keşan TB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Aytekin Süzgün, İpsala Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Girgin, KTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Helvacıoğlu ve Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Mahmut Şahin, sıra ile söz alarak açıklanan sonuç bildirgesine ilişkin görüşlerini ifade ettiler.
AŞIR: BİZ BU İŞİN TARIMSAL BOYUTUNDAYIZ
Hamzadere Sulama Birliği mühendisi Abdullah Aşır, konuşmasında şunları söyledi: “Bizler bu çalışmanın içerisindeyiz ve takip ediyoruz. TEPAV konuyla ilgili olarak çok önemli bir veri analizi yapmış. Bu bölgenin kalkınması için biz Hamzadere Sulama Birliği olarak işin başından itibaren katkı sunduk ve sunmaya devam edeceğiz. Biz işin tarımsal boyutundayız. Bizden istenen her türlü bilgi, belge ve katkıyı vermeye hazırız. Veri analizi olması için söylüyorum. Bu sene 50 bin dekarlık bir alan için kullanıcılarımızın bizden talebi olmuştur. Bunun 49 bin dekarı çeltiktir. Bölgenin ağırlığı çeltiktir. Bu sene çeltik açısından hoş bir yıl geçmedi. Geçen yıl 2 lira olan çeltik bu yıl 1.3 tl den satılıyor. Yetkililerin bununla ilgilenmesini istiyoruz. TEPAV’a bu çalışmalardan dolayı teşekkür ediyoruz.
GİRGİN: EMEĞİ GEÇEN HERKESE TEŞEKKÜR EDİYORUM
İpsala Ticaret Borsası Başkanı İbrahim Girgin: “Bugün heyecanlı olduğumuz günlerden biri çünkü uzun soluklu bir projenin sonuç raporunu açıklamak için burada bulunuyoruz. Bu çalışmada emeği geçen herkesi kutluyorum. Bölge için ne yapacağımızı düşünürken böyle bir projenin doğru olacağı kanısına vardık. Burada istanbul’a yakınlığımız, suyla birlikte zenginliğimiz hızla artacak. Bunları yaparken de doğru şeyleri yapmamız gerektiğine inandık. “Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım edemez” diyerek bu proje için çalıştık. Birçok ülkeden büyük olan İstanbul’dan nasıl faydalanmamız gerektiği de bu raporun içinde var. Tekrar emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Çalışmaların daha da artması için herkes taşın altına elini koymalıdır.”
SÜZGÜN: DAHA ÖNCE DE BÖYLE PROJELER HAZIRLANDI ANCAK SONUÇ ALINAMADI
Keşan TB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Aytekin Süzgün: “Bu çalışmanın Hamzadere Bölgesinin geleceğe bakışı açısından büyük katkısı olacağını yansımasının da bölgemiz açısından faydalı olacağını düşünmekteyim. Bölgede bulunan tüm kamu kurum ve kuruluşlarının projenin başarıya ulaşması için özverili çalışması çok önemlidir. Daha önce böyle projeler yapılmış ancak sonuç alınamamıştır. Proje başarılı olursa vatandaşlarımıza çok faydalı olacaktır, katkısı olana herkese teşekkür ederim.
ŞAHİN: BÖLGEMİZE HAYIRLI OLSUN
Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Mahmut Şahin: “Uzun bir yolculuktan sonra bu güne geldik. Hayırlı uğurlu olsun diyelim. Bugün aslında bir başlangıç. Bir şeyi başlatabilmek için bu günleri hazırladık. Keşan kalkınma konusunda istekli arzulu ve heyecanlı. Bunu gördük ve bu günlere geldik. Kalkınma uzun bir süreçtir görüyorsunuz hazırlık projesinin hazırlamak bile 1 buçuk yıl sürüyor. Bu saatten sonra top bizde ve bu topu alıp gole çevirebilirsek biz kalkınmış oluruz. Biz kendi kendimize sahip çıkıp çalışırsak ne ala yoksa diğer türlü bize ne Ankara’dan ne İstanbul’dan sahip çıkarlar. Biz talep edersek bir şeyler olur. Bu programın hayata geçirilmesi noktasında şimdiye kadar olduğu beraberce çalışmamız gerek. Esas iş hadi gelin bunları yapalım noktasında başlıyor. Bu noktayı aşarsak kazanan biz olacağız. Bölgemize hayırlı uğurlu olsun. Keşan’ın potansiyeli var ve bunların değerlendirilmesi gerekiyor.”
HELVACIOĞLU: MÜTHİŞ BİR POTANSİYELE SAHİBİZ
KTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Helvacıoğlu, “Tarihi bir gün yaşıyoruz ve bunun önemi yıllar geçtikçe daha da iyi anlaşılacak. Ortak görüş yaratmayı, ortak sorunlara çözüm bulmayı, daha iyiye ulaşmak, daha fazla gelişmek için neler yapılması gerektiğini belirlemek ve ortak hedefler seçmeyi sağlayan bir çalışmayı tamamlamış bulunuyoruz. Bölgemizin geleceği ve dolayısıyla ülkemizin geleceği için TEPAV ile yapılan bölgenin ekonomik kalkınma planının bugün sonuç raporunu sizlerle paylaşacağız. Bu gün; geleceğimizi tasarlamak, rotamızı belirlemek ve yol haritamızı çizmek için önemli bir günün başlangıcı. İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır. İnsanlara faydalı olabilmek için biz yöneticilerin çok çalışması gerektiği sorumluluğunu biliyoruz. Müthiş bir potansiyele sahibiz, tarım, ticaret ve turizm… Bu potansiyelin açığa çıkması ve kazanca dönüştürülmesi için çaba sarf etmeliyiz.
BÖLGEMİZE SINIF ATLATMAK İSTİYORUZ
İşte bu noktada bölgemizin gelişmesi için öncelikli 5 ana hedef ortaya koyduk. Birinci hedefimiz bugün sizlerle sonuç raporunu paylaşacağımız çalışmanın neticesiydi. Yani bölgenin MR’ını çekmek rotamızı belirlemekti. Çok şükür bunu gerçekleştirdik. İkinci hedefimiz doğalgazın Hamzadere Bölgesi ile tanışmasıydı. Bu çabanın sonucunun hayırlı olacağını düşünüyoruz. Üçüncü hedefimiz, Hamzadere Barajı sulama projelerinin bir an önce bitmesini sağlamak ve bunun takibiydi. Bunun içinde siyasilerimizle ve bürokratlarımız ile yoğun bir mesai sarf ettik, etmeye de devam ediyoruz. Biliyoruz ki, Hamzadere Barajı bitince bölgenin tarım cirosu 3’e, 4’e katlanacak. Dördüncü hedefimiz, Hamzadere Bölgesi’nde Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulmasıydı. OSB ile hem bölgenin yapısına, hem de istihdama katkı sağlamak ana düşüncemizdir. Beşinci hedefimiz ise Saros Körfezi’nin 1/25 Binlik planlarının hayat geçirilmesidir. Bundan sonra turizmi şekillendirmek ve Saros Körfezi’nin turizm merkezi olmasını sağlamak adına gerekli adımlara atacağız. Bu hedefler ile bölgemize sınıf atlatmak istiyoruz. Bugün, yol haritamızı belirledik. Bölgenin geleceğine yönelik yapabileceğimiz çok şeyler var. Bugün, her günkünden daha fazla birlik ve beraberliğe ihtiyacımız var. Kalkınmanın birlik ve beraberlikten başka ilacı yok. Bölgemizin kalkınması için ayrı düşüncelere sahip olabiliriz ama birlikte hareket edebilmeliyiz. Hedefler koymalı ve bu hedefler etrafında kenetlenmeliyiz. Dünyanın yeni markalarının artık ülkeler değil, şehirler olduğunu bilmeliyiz. Yenidünya düzeninde bölgemizin rekabette yarışabilmesi için ve yerini alabilmesi için nitelikli insan ve yaşam kalitesi öne çıkıyor. Gelecek bu iki başlık ile tasarlanıyor. Dünyada müthiş bir rekabet var, geride kalanlar kaybedecek. Hazırlananlar ve kendini gösterenler yarının yıldız şehirleri olacak.”
DEĞİRMENDERELİ: İŞ BUNDAN SONRA BU TOPRAĞIN İNSANŞLARINA KALIYOR
Toplantıda CHP eski Edirne Milletvekili Kemal Değirmendereli’de söz alarak konuştu. 1999 yılında “Vizyon 2010” diye bir proje hazırladıklarını belirten Değirmendereli, “Bölge önümüzdeki yıllarda nasıl şekillenir diye başlamıştık. Bu özlediğimiz çalışma yapılmış ve ben gerçekten mutlu oldum. Emeği geçen ve önderlik eden herkesi kutluyorum. Şunu söylemek istiyorum iş bundan sonra bu toprakların insanlarına kalıyor. Bu çerçeve içersinde bölgenin enerji kaynaklarının kullanılmasından organik tarıma yönelik alanlardan. Bu bölge coğrafyasının en önemli zenginliği bölgenin bitki örtüsü ve klimasıdır. Bölgemizin sütü ve eti tercih ediliyor. Bunlar marka haline getirilmelidir. İyi bir çerçeve çizilmiş” dedi.
Toplantı daha sonra bir süre katılımcıların açıklanan bildirge üzerine düşüncelerini ve bazı çekincelerini dile getirmeleri ile devam etti.
AKTAN: BİR ENDİŞEM VAR…
Toplantının son bölümünde Belediye Başkan Yardımcısı Cengizhan Aktan ve Kaymakam Nuri Özder söz aldı. İlk olarak konuşan Cengizhan Aktan, çalışmada emeği geçen herkese çok teşekkür ettiklerini ifade ederek, şunları söyledi: “Bu tür analiz ve tespitlerin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Yöre halkı tarafından değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Ancak biz toplum olarak planlamayı çok fazla sevmiyoruz. Bir planlama yapıldığında ilk iş olarak neresinden deleceğimi hesap etmeye başlarız. Ergene Havzası çevre düzeni planı yapıldı. Binlerce yerinden delindi ve delinmeye devam ediyor. Kırklareli ayağı delindi İğneada’ya nükleer santral hesabı yapıyoruz. Tekirdağ ayağı delindi Marmara Ereğlisi’ne termik santral hesapları yapılıyor. Bu bölgeyle ilgili de her ne kadar Rusya ile ilişkiler askıdaysa da yakın zaman da enerji merkezi projesi öngörüsü vardı. Bunu 2014 yılındaki çalıştayda da dile getirmiştim. Bir araştırma imkânınız odlumu bilmiyorum. Artık her şey Ankara’dan yönetilmeyecek yerelden yönetilecek ama bizim yaptığımız öngörüleri uygulayabilmemiz için bu planların yukarıdan bozulmaması gerekiyor. Siz burayı tarım alanı olarak planlıyorsunuz, her ne kadar ticaret de öngörülüyor olsa da temeli tarıma dayanıyor. Ama buraya yukarıdan gelen emirle bir doğal gaz transferi enerji merkezi kurulması halinde bu bölgede belki sulamayı gerçekleştirecek enerji daha kolay sağlanacak ama çevresel kirlilik sayesinde tarım yapmaya imkan kalmayacak. Bu yüzden bu tür planlamaları mutlaka değerlendirmeliyiz ama bunların uygulanabilirliğini yukarıdan teyit etmemiz lazım. Organik tarım hayalleriyle giderken mevcut tarımı da kaybetmeyelim. Böyle bir endişem var. Yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.”
KAYMAKAM ÖZDER: BU RAPORDAN HERKES FAYDALANACAK
Toplantıda son olarak söz alan Kaymakam Nuri Özder’de şunları söyledi: “Çalışmanın başlangıcında yoktum. Sonucunda bulunuyorum. Çok güzel bir çalışma olmuş. Geniş bir durumla beklentiler alınıp mevcut durum tespit edilmiş. Buna uygun öneriler geliştirilmiş. Hazırlayanlara teşekkür ediyorum. Bu bölge en azından bunun farkında. Umutsuz olmak için bir durum ortada yok. Bu araştırma akılcı yöntemlerle doğru bilgiyi ortaya çıkarma çalışmış. Bundan sonraki iş karar verici ve uygulayıcıların bu rapordan faydalanarak doğru sonuca ulaşmalarıdır. Bu çalışmanın yapılması bile tek başına büyük bir adımdır. Bu rapordan herkes faydalanacak. Emeği geçenlere teşekkürlerimi sunuyorum.”
