HABER MERKEZİ NKÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gamze Varol, iklim değişikliğinin doğrudan ve dolaylı olarak insan sağlığına etkisi olduğunu söyledi. İklim değişikliğinin önemli bir sorun olduğunu belirten Prof. Dr. Varol, "Aslında çok önemli bir sorun olmasına karşın onun ne kadar farkındayız belli değil. Çünkü hem toplumun sağlığına hem de bireylerin sağlığına önemli etkileri var. Bir kere doğrudan ve dolaylı etkiler olarak bunları özetleyebiliriz. Doğrudan olan etkileri şöyle; iklim değişikliğiyle birlikte çünkü küre ısınıyor. Güneşin yeryüzüne, yerküreye getirdiği sıcaklık, yukarıdaki tabaka nedeniyle sera gazı diyoruz biz bunlara, yukarıya çıkamıyor. Yukarıya çarpıyor, tekrar aşağıya iniyor. Dolayısıyla yerkürenin olması gereken sıcaklık giderek artıyor. Havalanamıyor, havalanamadığı için de iklimde birtakım değişiklikler, bozukluklara neden oluyor. Bunlar da doğrudan insan sağlığına önemli etkiler gösteriyor. Örneğin uç sıcaklıklar artıyor. Gündüz çok sıcak oluyor, gece çok soğuk oluyor. Metabolizmamız, vücudumuz bu uç değerlere hemen hızlı adapte olamadığı için sıcak çarpmaları, soğuktan ciddi etkilenmeler, bunlara bağlı meteorolojik olaylardan, yaşantımızın etkilenmesi, gibi sorunlarla karşı karşıyayız. Ayrıca eğer altta yatan kronik hastalıklarımız varsa, vücudumuz bu uç sıcaklıklara adapte olmakta zorlanıyor. Bunlar da dahil elektronik eksikliği başta olmak üzere yaşadığımız altta yatan sağlık sorunlarını da artırıyor" diye konuştu. KRONİK HASTALIĞI OLANLAR DİKKAT ETMELİ Kronik hastalığı olanların çok dikkat etmesi gerektiğinin altını çizen Varol, şöyle devam etti: "Eğer altta yatan bir kronik hastalık var ise bunlar o kronik hastalığın düzende ilerlemesini ya da ilaçlarla düzenli halde hastalığın kişinin hayatını olumsuz etkilemeden devam etmesi önünde engel teşkil ediyor. O yüzden bol sıvı tüketmek, işte rahat kıyafetler giymek ya da gündüz öğlen saatlerinde havanın çok sıcak olduğu dönemlerde dışarıya çıkmamak bireysel önlemler olabilir. Ama toplumsal olarak iklim değişikliğiyle mücadele için yapılacak çok sayıda etkinlik var. Bunlara da dahil olmak lazım. Dolaylı etkileri ise küre ısınıyor yerküre hakikaten ısınıyor. Yaşadığımız çevre de ısınıyor. Isındıkça da biyoçeşitlilik azalıyor. Sular kirleniyor, toprak tuzlanıyor. Verimli tarım arazileri olumsuz etkileniyor, kuraklaşıyor. Bu da beraberinde biyolojik canlılığı etkilediği için bizi hasta edecek mikropların daha fazla ortamda kalmasını ya da daha rahat ortamlar bularak bizi hasta edecek iletişimin artmasına neden oluyor. Covid gibi artık iklim değişikliğiyle bu tür daha önce hiç karşılaşmadığı toplumsal olumsuz etkileri olan pandemileri bekliyoruz maalesef. Yani bunlar önemli riskler. Bunun dışında buzulların erimesiyle hiç bilmediğimiz mikroorganizmalarla da karşılaşabiliriz. Bunlar da gelecekte çok önemli sağlık riskleri olabilir. Tabii iklim değişikliği, kirli havayla da çok ilişkili bunların doğurduğu sağlık sonuçları olabilir. Gıda azlığı, temiz su ortadan kalkışı ya da azalması da sağlık etkileri aslında küresel ısınma ve iklim değişikliğinin dolaylı etkileri arasında sayılabilir. Mücadele yöntemleri, bireysel olabilir dediğim gibi ama bence doğamıza, havamıza, suyumuza sahip çıkmalıyız." CİLT KANSERİ İÇİN RİSK ARTIRIYOR Güneşin altında fazla kalmanın cilt kanseri riskini artırdığını ifade eden Varol, "Doğrudan güneş altında çalışmak özellikle cilt kanserleri için riski artırıyor. Önemli bir sorun. O yüzden güneş koruyucu, yüksek faktörlü güneş koruyucuları özellikle güneş altında çalışan kişilerin sürmesini, kullanmasını şapka, gözlük kullanmasını öneriyoruz ki kataraktta da bir artış bekliyoruz bununla birlikte" değerlendirmesinde bulundu.